Maand: september 2018

Geplaatst op

Fractievertegenwoordigers, fractievolgers en burgerleden in Provinciale Staten

VRIJDAG 14 SEPTEMBER 2018. In deze bijdrage staat centraal de vrouw of man die geen lid is van Provinciale Staten maar die in haar vergaderingen wel namens een fractie het woord mag voeren. Daarover kan een regeling zijn opgenomen in de reglementen van orde van Provinciale Staten. Ik vergelijk de regelingen van Zuid-Holland, Noord-Brabant en Gelderland. Een volledige vergelijking was niet het doel.

Provinciale Staten Provinciale Staten is als het ware het parlement van een provincie. Het aantal volksvertegenwoordigers kan per provincie verschillen. Gelderland en Noord-Brabant hebben 55 Statenleden, verdeeld over 11 fracties. Ook Zuid-Holland heeft 55 Statenleden, verdeeld over 12 fracties.

Reglement van orde Provinciale Staten stellen op grond van de Provinciewet een reglement van orde vast voor hun plenaire vergaderingen (1).

Naam In Noord-Brabant heet zo’n persoon die namens de fractie het woord mag voeren zonder Statenlid te zijn burgerlid, in Gelderland fractievolger en in Zuid-Holland fractievertegenwoordiger. Ik zal de naam fractievertegenwoordiger hanteren.

Zuid-Holland nu niet Noord-Brabant (2) en Gelderland (3) hebben over de fractievertegenwoordiger een regeling opgenomen in hun reglement van orde. Zuid-Holland (4) nu niet; dat was enkele jaren geleden nog wel het geval (5). Ik zal hieronder deze oude regeling in de vergelijking meenemen.

Fractie Een fractie bestaat altijd uit een of meer Statenleden. Er kan dus geen fractievertegenwoordiger zijn zonder dat de fractie uit een of meer Statenleden bestaat.

Kandidatenlijst Iemand kan alleen fractievertegenwoordiger worden, als ze bij de laatste verkiezingen op een kandidatenlijst stond. Dat moet de lijst zijn van dezelfde partij als de Statenleden van de fractie (Gelderland); het mag ook de lijst zijn van een andere partij mits die partij een of meer Statenleden heeft (Noord-Brabant); het is voldoende dat ze op een kandidatenlijst stond, ongeacht of die partij Statenleden heeft (Zuid-Holland).

De fractie benoemt? In Gelderland kan de fractie zelfstandig een fractievertegenwoordiger benoemen. In Noord-Brabant en Zuid-Holland kan de fractie alleen een voordracht doen en is het aan Provinciale Staten om de fractievertegenwoordiger al dan niet te benoemen. In Noord-Brabant mag zo’n voordracht alleen gebeuren na toestemming van het presidium. Het presidium bestaat hier uit de commissaris van de Koning en alle fractievoorzitters.

De fractie ontslaat? In Gelderland is er geen regeling opgenomen over het ontslag van de fractievertegenwoordiger. In Noord-Brabant en Zuid-Holland kan de fractie alleen een voorstel doen en is het vervolgens weer aan Provinciale Staten om de fractievertegenwoordiger al dan niet te ontslaan. In Zuid-Holland kan (kon) Provinciale Staten haar ook zonder zo’n voorstel ontslaan.

Aantal In Zuid-Holland mocht elke fractie slechts één fractievertegenwoordiger hebben. In Gelderland stelt Provinciale Staten het maximumaantal vast. In Noord-Brabant is hierover niets geregeld in het reglement van orde.

(Toegevoegd op 20 september:) In Noord-Brabant zijn de eenpersoonsfracties ChristenUnie-SGP en Lokaal Brabant de enige fracties met een burgerlid, elk heeft er één.  In Gelderland hebben SGP (3 Statenleden), 50PLUS (1 Statenlid) en ChristenUnie (4 Statenleden) een of twee fractievolgers.

Mag doen In Zuid-Holland was de fractievertegenwoordiger lid van een Statencommissie. In Gelderland mag ze in een Statencommissie de fractie vertegenwoordigen. In Noord-Brabant mag ze alleen tijdens themabijeenkomsten, rond-vraagmomenten en woordvoerdersoverleggen de fractie vertegenwoordigen.

BRONNEN

Noot 1: Artikel 16 Provinciewet: Provinciale staten stellen een reglement van orde voor hun vergaderingen en andere werkzaamheden vast.

Noot 2: Verordening van Provinciale Staten van de provincie Noord-Brabant houdende regels voor Provinciale Staten (Reglement van orde Provinciale Staten Noord-Brabant 2017), artikel 5 luidt (gedeeltelijk):

Artikel 5 Burgerleden

Lid 1. Provinciale Staten benoemen burgerleden op voordracht van die fractie, die voor het voordragen van burgerleden toestemming heeft gekregen van het presidium.

Lid 2. Een burgerlid mag namens de fractie het woord voeren tijdens themabijeenkomsten, het rond-vraagmoment en woordvoerdersoverleggen.

Lid 3. De benoeming tot burgerlid staat open voor hen, die tijdens de meest recente verkiezingen van Provinciale Staten geplaatst waren op de kandidatenlijst van een krachtens die verkiezingen in Provinciale Staten vertegenwoordigde politieke partij.

Lid 9. Provinciale Staten kunnen een burgerlid ontslaan op voorstel van de fractie die de voordracht tot benoeming heeft gedaan.

Noot 3: Rectificatie Besluit van Provinciale Staten van de provincie Gelderland houdende regels omtrent het reglement van orde Reglement van Orde provinciale Staten van Gelderland 2017, artikel 6 (gedeeltelijk):

Artikel 6. Fractievolgers

Lid 1. Fracties kunnen fractievolgers benoemen. Provinciale Staten besluiten over het maximaal aantal te benoemen fractievolgers.

Lid 2. Een fractievolger dient tijdens de laatste verkiezingen voor Provinciale Staten geplaatst te zijn op de kandidatenlijst van de partij, die hij als fractievolger vertegenwoordigt. Op hem zijn de artikelen10, 11, 12, 13 en 15 van de Provinciewet van overeenkomstige toepassing.

Lid 3. Een fractievolger kan zijn fractie vertegenwoordigen in commissies als bedoeld in hoofdstukken 8 en 9.

Noot 4: Reglement van Orde voor de vergaderingen van Provinciale Staten, de Statencommissies, het Fractievoorzittersoverleg en de Agendacommissie van de provincie Zuid-Holland (2017).

Noot 5: Reglement van Orde voor de vergaderingen van Provinciale Staten van Zuid-Holland, e.a. (Reglement van Orde voor de vergaderingen van Provinciale Staten van Zuid-Holland, e.a.), in werking getreden op 10 november 2010 (ik weet niet tot hoe lang het gegolden heeft, maar nu geldt het niet meer), artikel 65 luidt (gedeeltelijk):

Artikel 65 Fractievertegenwoordigers

Lid 1. Elke fractie kan een voordracht indienen tot benoeming van maximaal één niet-Statenlid tot lid van de Statencommissies (fractievertegenwoordiger).

Lid 2. Om voor benoeming als fractievertegenwoordiger in aanmerking te komen, dient betrokkene voor te komen op een geldig verklaarde lijst van kandidaten voor de laatst gehouden provinciale verkiezingen.

Lid 3. Provinciale Staten kunnen een fractievertegenwoordiger op eigen verzoek of op voorstel van de fractie die hem/haar voor benoeming heeft voorgedragen, ontslag verlenen als commissielid.

Geplaatst op

Waterschapsverkiezingen: eisen die aan de politieke partijen worden gesteld

WOENSDAG 12 SEPTEMBER 2018 Over ruim een half jaar zijn er weer verkiezingen voor de waterschappen (maart 2019). Waterschappen worden ook wel hoogheemraadschappen genoemd. Wekelijks schrijf ik hierover een bijdrage. In de afgelopen weken heb ik onder andere geschreven over de regels die gelden voor de wijze waarop het algemeen bestuur wordt samengesteld en hoe het politiek is samengesteld in het (Zuid-Hollandse) waterschap Delfland en het (grotendeels Gelderse) waterschap Rivierenland. Vandaag schrijf ik over de eisen die aan de politieke partijen worden gesteld die aan de waterschapsverkiezingen meedoen.

Algemeen bestuur Het algemeen bestuur is enigszins vergelijkbaar met de gemeenteraad. Het bestaat niet alleen uit vertegenwoordigers van de mensen die in het waterschap wonen (de ingezetenen), maar ook uit vertegenwoordigers van de bezitters van in het waterschap gelegen landbouwgronden en natuurterreinen en uit vertegenwoordigers van het bedrijfsleven in het waterschap. Er zitten dus vier categorieën vertegenwoordigers in het algemeen bestuur. De burger kiest alleen de vertegenwoordigers van de ingezetenen; deze categorie heeft de absolute meerderheid in het algemeen bestuur.

Delfland en Rivierenland Hun algemene besturen bestaan uit 30 leden. Daarvan zijn er respectievelijk 21 en 22 gekozen door de burger. In Delfland hebben acht partijen meegedaan aan de verkiezingen in 2015; ze hebben allemaal een of meer zetels gehaald. In Rivierenland hebben twaalf partijen meegedaan; daarvan hebben er tien een of meer zetels gehaald.

Kieswet De eisen die aan de partijen worden gesteld die aan de waterschapsverkiezingen meedoen, zijn geregeld in de Kieswet. Het zijn niet helemaal dezelfde als die welke worden gesteld aan de partijen die aan de gemeenteraadsverkiezingen meedoen. Een partij die aan de eisen voldoet, ziet haar naam of een andere door haar gekozen naam terug boven de kandidatenlijst op het stembiljet. Het is onder die naam dat partij campagne heeft gevoerd en daardoor bij de kiezer bekend kan zijn. Het is niet mijn bedoeling om hieronder alle eisen te bespreken waaraan een partij moet voldoen.

Vereniging? Een eerste eis is dat de partij een stichting is of een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid. Dat is een vereniging die met medewerking van de notaris is opgericht, die statuten heeft en die is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. In de statuten moet bijvoorbeeld zijn geregeld hoe de bestuursleden worden benoemd. Een zogenaamde informele vereniging of een BV (besloten vennootschap) voldoen dus niet aan de eisen. Maar een stichting voldoet dus wel bij waterschapsverkiezingen. Dat is bijzonder, want bij de andere verkiezingen voldoet hij niet. Ook bij gemeenteraadsverkiezingen voldoet een stichting niet; alleen een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid voldoet hier.

Naam: lengte De naam die de partij op het stembiljet wil hebben – in de praktijk zal het de partijnaam zelf zijn – mag niet langer zijn dan 35 letters of andere tekens. De top 5 van partijen met wat langere namen die aan de waterschapsverkiezingen in Delfland of Rivierenland hebben meegedaan, is als volgt samengesteld. Op de gedeelde vijfde plek staan ChristenUnie-SGP en Water Natuurlijk (16 tekens). Op de vierde plaats staat PSP’92 Rivierenland (19 tekens). Brons is er voor de Partij voor de Dieren (21 tekens). Zilver voor Lokale Regiobelangen Rivierenland (33 tekens). En bovenaan staat de Algemene Waterschapspartij Delfland, die met 35 tekens het onderste uit de kan heeft gehaald. Ik ga ervan uit dat spaties moeten worden meegeteld.

Naam: registratie De naam wordt geregistreerd door het centraal stembureau. Dat moet tijdig gebeuren: enkele weken voordat de kandidatenlijst moet worden ingeleverd. Wie het eerst komt, het eerst maalt: een eis die ook aan de naam wordt gesteld, is namelijk dat hij niet te veel mag lijken op de van een andere partij die al is geregistreerd of om registratie heeft gevraagd.

Stichting In Delfland zijn alle partijen verenigingen. In Rivierenland zit er een stichting tussen: Lokale Regiobelangen Rivierenland.

BRONNEN

Artikel 10 Waterschapswet luidt: Lid 1. Het bestuur van een waterschap bestaat uit een algemeen bestuur, een dagelijks bestuur en een voorzitter, onverminderd hetgeen het reglement bepaalt over de benaming van die onderscheidene bestuursorganen. Lid 2. De voorzitter is voorzitter van het algemeen bestuur en het dagelijks bestuur.

Artikel 12 Waterschapswet luidt (gedeeltelijk): Lid 1. Het algemeen bestuur is samengesteld uit vertegenwoordigers van categorieën van belanghebbenden bij de uitoefening van de taken van het waterschap. Lid 2. In het algemeen bestuur zijn de volgende categorieën van belanghebbenden vertegenwoordigd: a. de ingezetenen; b. degenen die krachtens eigendom, bezit of beperkt recht het genot hebben van ongebouwde onroerende zaken, niet zijnde natuurterreinen als bedoeld in artikel 116, onder c; c. degenen die krachtens eigendom, bezit of beperkt recht het genot hebben van natuurterreinen als bedoeld in artikel 116, onder c; d. degenen die krachtens eigendom, bezit, beperkt recht of persoonlijk recht gebouwde onroerende zaken in gebruik hebben als bedrijfsruimte.

Artikel G2a Kieswet luidt (gedeeltelijk): Lid 1. Een politieke groepering die een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid of een stichting is kan aan het centraal stembureau voor de verkiezing van de leden van het algemeen bestuur, schriftelijk verzoeken de aanduiding waarmee zij voor die verkiezing op de kandidatenlijst wenst te worden vermeld, in te schrijven in een register dat door het centraal stembureau wordt bijgehouden. De verzoeken die zijn ontvangen na de tweeënveertigste dag voor de kandidaatstelling, blijven voor de daaropvolgende verkiezing buiten behandeling. Lid 4. Het centraal stembureau beslist slechts afwijzend op het verzoek, indien: b. de aanduiding geheel of in hoofdzaak overeenstemt met een reeds geregistreerde aanduiding van een andere politieke groepering of met een aanduiding waarvoor reeds eerder op grond van dit artikel een registratieverzoek is ontvangen, en daardoor verwarring te duchten is; d. de aanduiding meer dan 35 letters of andere tekens bevat; f. het verzoek op dezelfde dag bij het centraal stembureau is ingekomen als een ander verzoek, strekkende tot inschrijving van een geheel of in hoofdzaak gelijkluidende aanduiding, tenzij dat andere verzoek reeds wordt afgewezen op een van de gronden, genoemd in de onderdelen a tot en met e. Lid 7. Het centraal stembureau schrapt de aanduiding in het register en brengt dit ter openbare kennis op de in het waterschap gebruikelijke wijze, wanneer: d. voor de laatstgehouden verkiezing van de leden van het algemeen bestuur geen geldige kandidatenlijst is ingeleverd.

Artikel 27 van het Burgerlijk Wetboek (Tweede Boek) luidt (gedeeltelijk): Lid 1. Wordt een vereniging opgericht bij een notariële akte, dan moeten de volgende bepalingen in acht worden genomen. Lid 4. De statuten houden in: d. de wijze van bijeenroeping van de algemene vergadering; e. de wijze van benoeming en ontslag van de bestuurders.

Artikel 29 van het Burgerlijk Wetboek luidt (gedeeltelijk): Lid 1. De bestuurders van een vereniging waarvan de statuten zijn opgenomen in een notariële akte, zijn verplicht haar te doen inschrijven in het handelsregister.

Geplaatst op

Primary in Massachusetts

DINSDAG 11 SEPTEMBER 2018 (9/11!) In een Nederlandse krant stond vorige week een paginagroot artikel over de officiële kandidaat van de Democratische Partij voor de verkiezingen van het Huis van Afgevaardigden in een kiesdistrict van Massachusetts. Massachusetts (Boston) is een Amerikaanse staat aan de noordoostkust. Het grondgebied is iets meer dan de helft van Nederland en telt bijna 7 miljoen inwoners. Wat deze kandidaat – Ayanna Pressley – zo bijzonder maakte, was bijvoorbeeld dat ze een tegenstander versloeg die al meer dan twintig jaar de parlementszetel bezette en die bovendien werd gesteund door het partijbestuur.

House of Representatives Het Huis van Afgevaardigden vormt samen met de Senaat het parlement van de VS. Het parlement heet Congress. Het Huis van Afgevaardigden bestaat uit 435 leden.

Kiesdistricten In elke staat van de VS kiezen de burgers enkele afgevaardigden. Hoeveel dat er zijn, verschilt per staat. In Massachusetts worden er negen gekozen. Massachusetts is daarom verdeeld in negen kiesdistricten: in elk kiesdistrict kiezen de burgers één afgevaardigde. Zij doen dat door hun stem uit te brengen op één van de officiële kandidaten die op het stembiljet staan.

Kandidaatstelling In Massachusetts worden de officiële kandidaten gesteld door de politieke partijen, bijvoorbeeld door The Massachusetts Democratic Party. Een partij heeft echter niet veel vrijheid in de wijze waarop ze tot haar kandidaatstelling komt. Het parlement van Massachusetts heeft daarvoor namelijk een wettelijke regeling gemaakt. Met die vrijheid is het dus heel anders dan in Nederland gesteld!

Primary Partijen moeten op grond van deze wettelijke regeling voor de kandidaatstelling van een lid voor het Huis van Afgevaardigden verkiezingen organiseren. Die verkiezingen moeten een primary zijn of een caucus. De Democratische Partij van Massachusetts heeft een primary gehouden.

Wie mag stemmen? Uiteraard moeten alle partijleden kunnen stemmen in een primary. Maar zij niet alleen: ook burgers die geen partijlid zijn, moeten kunnen stemmen, mits zij zich bij het ophalen van een stembiljet als partijlid laten registreren. Zij kunnen hun partijlidmaatschap direct na het uitbrengen van de stem overigens weer opzeggen, als ik het goed begrepen heb.

Direct vote De burgers moeten hun stem direct uitbrengen op één van de kandidaten, en dus niet slechts – indirect vote – op personen die vervolgens een keuze maken uit de kandidaten.

Plurality vote De officiële kandidaat – de winnaar – is in Massachusetts de kandidaat die de meeste stemmen heeft gekregen. De politieke partij mag dus bijvoorbeeld niet eisen dat de officiële kandidaat de absolute meerderheid van de stemmen heeft gekregen. Evenmin mag de partij bijvoorbeeld de twee kandidaten die de meeste stemmen hebben gekregen beiden tot officiële kandidaten maken. Slechts één kandidaat mag officiële kandidaat zijn bij de verkiezingen voor een Massachusett’s zetel in het Huis van Afgevaardigden van de VS, en dat is de kandidaat die bij de primary (of caucus) de meeste stemmen heeft gekregen.

BRONNEN

Chapter 53 van de General Laws of the Commonwealth of Massachusetts, sections 1, 2 en 37:

Section 1 luidt (gedeeltelijk): At any primary, caucus or convention held under this chapter, each party having the right to participate in or hold the same may nominate as many candidates for each office for which it has the right to make nominations therein as there are persons to be elected to that office, and no more. A party which makes one or more nominations shall be entitled to have the name of each of its candidates printed on the ballot to be used at the ensuing election;

Section 2 luidt (gedeeltelijk): Candidates of political parties for all elective offices, except presidential elector, shall be nominated in primaries or caucuses. All nominations in primaries and caucuses shall be by direct plurality vote. No candidates shall be nominated, in any other manner than is provided in this chapter

Section 37 luidt (gedeeltelijk): The voting lists used at primaries shall contain the party enrollment of the voters whose names appear thereon established as provided in this section, in section thirty-eight, and in section forty-four of chapter fifty-one. Except as provided by section thirty-seven A, a voter desiring to vote in a primary shall give his name, and, if requested, his residence, to one of the ballot clerks, who shall distinctly announce the same, and, if the party enrolment of such voter is shown on the voting list, the name of the party in which he is enrolled. If the party enrollment of the voter is not shown on the voting list the ballot clerk shall ask such voter in which political party’s primary he desires to vote, and the ballot clerk, upon reply, shall distinctly announce the name of such political party, and shall record the voter’s selection upon the voting list. The ballot clerk shall then give the voter the ballot of the political party so requested. The party enrolment of each voter, if any, shall be recorded in the current annual register of voters, and whenever a voter shall establish, cancel or change his enrolment it shall likewise be so recorded.

Geplaatst op

Pan-Europese kandidatenlijsten voor het Europees Parlement?

10 SEPTEMBER 2018 Naar verwachting zijn er eind mei 2019 verkiezingen voor het Europees Parlement. Dat is de volksvertegenwoordiging van de Europese Unie. Er zijn nu 28 landen lid van de Europese Unie (EU). Wanneer Groot-Brittannië de EU verlaat (Brexit), zijn er nog 27 lidstaten. De parlementariërs worden gekozen door de burgers. Dat gebeurt in alle lidstaten in dezelfde week. Zij worden voor vijf jaar gekozen. De vorige verkiezingen waren in 2014. In de aanloop naar de volgende verkiezingen staan hier geregeld bijdragen over het Europees Parlement en haar verkiezing, in de Benelux-landen en in Duitsland en Frankrijk. Wie kan zich in Nederland kandidaat stellen?

Passief kiesrecht Het recht om zich kandidaat te stellen (en om in het verlengde daarvan verkozen te worden) heet het passief kiesrecht. Daar staat tegenover het recht om op een kandidaat te stemmen, dat wil zeggen het recht om te kiezen: dat heet het actief kiesrecht.

Alleen Nederlanders? Uiteraard kunnen meerderjarigen met de Nederlandse nationaliteit zich kandidaat stellen. Maar ook Fransen, Belgen, Duitsers, Denen, Hongaren en alle anderen met een nationaliteit van een (EU) lidstaat kunnen zich volgens de Kieswet hier te lande kandidaat stellen. Tenminste: als ze in Nederland wonen. Maar als ze hier op een kandidatenlijst voorkomen, mogen ze niet ook in het land van hun nationaliteit op zo’n lijst voorkomen.

Europees burgerschap? Samengevat: om in aanmerking te komen voor het passief kiesrecht is Nederlanderschap niet nodig en voldoet Europees burgerschap.

Pan-Europese partij? Vorige week stond in een (Nederlandse) krant een groot artikel over Europese regeringsleiders die zouden overwegen om met een pan-Europese partij mee te doen aan de verkiezingen. Eén van hen was de Franse president Emmanuel Macron. Uit het krantenartikel wordt mij niet helemaal duidelijk wat met zo’n partij is bedoeld. In elk geval kan daarmee niet bedoeld zijn dat een partij in (bijna) alle lidstaten meedoet met de verkiezingen en voor al die landen een kandidatenlijst maakt waarop dezelfde kandidaten staan. Daarop zouden dan namelijk ook kandidaten staan die noch de nationaliteit noch de woonplaats hebben van/in die landen. Dat is niet alleen op grond van de Kieswet verboden in Nederland, maar op grond van een Europese richtlijn uit 1993 ook in de andere EU-landen.

BRONNEN

Artikel Y 4 Kieswet luidt: Lid van het Europees Parlement kunnen zijn:

  • a. zij die voldoen aan de vereisten die in artikel 56 van de Grondwet voor het lidmaatschap van de Staten-Generaal worden gesteld;
  • b. de niet-Nederlanders die onderdanen zijn van andere lidstaten van de Europese Unie, mits zij:
    • 1°. hun werkelijke woonplaats hebben in het Europese deel van Nederland,
    • 2°. de leeftijd van achttien jaar hebben bereikt, en
    • 3°. niet zijn uitgesloten van het recht om gekozen te worden, hetzij in Nederland, hetzij in de lidstaat waarvan zij onderdaan zijn.

Artikel Y 31 Kieswet luidt: De kiesgerechtigde niet-Nederlander die onderdaan is van een andere lidstaat van de Europese Unie die zijn werkelijke woonplaats in het Europese deel van Nederland heeft, neemt aan de verkiezing deel hetzij in het Europese deel van Nederland, hetzij in de lidstaat waarvan hij onderdaan is.

Artikel 3 (Europese) richtlijn 93/109/ EG van de Raad van 6 december 1993 luidt (gedeeltelijk): Eenieder die op de referentiedag a) burger is van de Unie en b) zonder de nationaliteit van de lidstaat van verblijf te bezitten heeft in de lidstaat van verblijf het actief en passief kiesrecht bij de verkiezingen voor het Europees Parlement.

Geplaatst op

Frankrijk krijgt nieuwe minister Milieu

JEUDI LE 6 SEPTEMBRE 2018 Nicolas Hulot is vorige week opgestapt als minister in Frankrijk. Daarover is ook in Nederlandse media uitgebreid bericht. Hij was minister van La Transition écologique et solidaire, zeg maar minister van Milieu. Hij is opgestapt omdat hij meende dat hij als minister te weinig vorderingen boekte. Zijn opvolger is van de week benoemd: François de Rugy.

Wie kan hem benoemen De Président benoemt een minister. De Premier ministre doet daartoe een voordracht. Sinds vorig jaar is Emmanuel Macron Président en is Édouard Philippe de Premier ministre. In Nederland wordt een minister benoemd door een daartoe strekkend koninklijk besluit: dat is een besluit waaronder de handtekeningen van de Koning en de minister-president staan.

Met portefeuille Frankrijk kent net als Nederland ministers met portefeuille en ministers zonder portefeuille. De minister met portefeuille geeft leiding aan een ministerie; in Frankrijk heet hij ministre d’État. De minister zonder portefeuille geeft geen leiding aan een ministerie; in Frankrijk heet hij ministre délégué. De minister van Milieu in Frankrijk is ministre d’État.

Wie kan hem ontslaan Het is ook de Président die een minister kan ontslaan, op voordracht van de Premier ministre. Het Franse parlement kan niet het vertrouwen opzeggen in een individuele minister. Dat kan de Assemblée nationale wel doen in de hele regering. In dat geval moet de Premier ministre het ontslag van zijn regering aanbieden aan de Président. In Nederland wordt een minister ontslagen door een koninklijk besluit met die strekking. Het Nederlandse parlement kan wél het vertrouwen opzeggen in een individuele minister. Het is gebruikelijk dat die minister vervolgens zijn ontslag aanbiedt aan de Koning. De vertrouwensregel is niet in de Grondwet vastgelegd: het is gewoonterecht (maar daarom niet minder bindend!).

François de Rugy De nieuwe minister van Milieu was tot zijn benoeming Kamervoorzitter: hij was voorzitter van de Assemblée nationale. Zijn lidmaatschap en voorzitterschap hiervan (de Franse Tweede Kamer) was onverenigbaar met die van minister. Ook in Nederland kan men niet tegelijkertijd Kamerlid en minister zijn.

BRONNEN

Onderstaande Franse wetsbepalingen zijn afkomstig van DILA. Constitution Version consolidée au 8 mars 2018 https://www.legifrance.gouv.fr/Droit-francais/Constitution.

Article 8 Constitution luidt: Le Président de la République nomme le Premier Ministre. Il met fin à ses fonctions sur la présentation par celui-ci de la démission du Gouvernement. Sur la proposition du Premier ministre, il nomme les autres membres du Gouvernement et met fin à leurs fonctions.

Article 23 luidt (gedeeltelijk): Les fonctions de membre du Gouvernement sont incompatibles avec l’exercice de tout mandat parlementaire.

Article 20 luidt: Le Gouvernement détermine et conduit la politique de la Nation. Il dispose de l’administration et de la force armée. Il est responsable devant le Parlement dans les conditions et suivant les procédures prévues aux articles 49 et 50.

Article 49 luidt (gedeeltelijk): L’Assemblée nationale met en cause la responsabilité du Gouvernement par le vote d’une motion de censure.

Article 50 luidt (gedeeltelijk): Lorsque l’Assemblée nationale adopte une motion de censure, le Premier ministre doit remettre au Président de la République la démission du Gouvernement.

Artikel 43 Grondwet: De minister-president en de overige ministers worden bij koninklijk besluit benoemd en ontslagen.

Artikel 44 luidt: Lid 1. Bij koninklijk besluit worden ministeries ingesteld. Zij staan onder leiding van een minister. Lid 2. Ook kunnen ministers worden benoemd die niet belast zijn met de leiding van een ministerie.

Artikel 48 luidt (gedeeltelijk): De koninklijke besluiten waarbij de overige ministers en de staatssecretarissen worden benoemd of ontslagen, worden mede door de minister-president ondertekend.

Artikel 57 luidt (gedeeltelijk): Een lid van de Staten-Generaal kan niet tevens zijn minister.

Geplaatst op

Politieke samenstelling waterschappen: Delfland en Rivierenland

WOENSDAG 5 SEPTEMBER 2018 Over ruim een half jaar zijn er weer verkiezingen voor de waterschappen (maart 2019). Waterschappen worden ook wel hoogheemraadschappen genoemd. Wekelijks schrijf ik hierover een bijdrage. In de afgelopen weken heb ik geschreven over de regels die gelden voor de wijze waarop het algemeen bestuur en het dagelijks bestuur wordt samengesteld. De bijdrage van deze week geeft hiervan een korte samenvatting maar gaat vooral over de politieke samenstelling van het algemeen en van het dagelijks bestuur in het (Zuid-Hollandse) Delfland en het (grotendeels Gelderse) Rivierenland.

Algemeen bestuur Het algemeen bestuur is enigszins vergelijkbaar met de gemeenteraad. Het bestaat niet alleen uit vertegenwoordigers van de mensen die in het waterschap wonen (de ingezetenen), maar ook uit vertegenwoordigers van de bezitters van in het waterschap gelegen landbouwgronden en natuurterreinen en uit vertegenwoordigers van het bedrijfsleven in het waterschap. Er zitten dus vier categorieën vertegenwoordigers in het algemeen bestuur. De burger kiest alleen de vertegenwoordigers van de ingezetenen; deze categorie heeft de absolute meerderheid in het algemeen bestuur.

Delfland Het algemeen bestuur bestaat uit 30 leden. Daarvan zijn er 21 gekozen door de burger. De acht partijen die aan de verkiezingen in 2015 meededen, hebben een of meer zetels gehaald. VVD en Algemene Waterschapspartij Delfland hebben de meeste zetels gehaald: elk 4. PvdA, CDA en Water Natuurlijk hebben er elk 3 gehaald. Partij voor de Dieren heeft er 2. 50PLUS en ChristenUnie-SGP elk 1.

Rivierenland Het algemeen bestuur bestaat ook hier uit 30 leden. Daarvan zijn er 22 gekozen door de burger. Er hebben twaalf partijen aan de verkiezingen mee gedaan. Daarvan hebben er tien een of meer zetels gehaald. CDA heeft de meeste zetels gehaald: 4. Water Natuurlijk, PvdA en VVD hebben er elk 3 gehaald. Lokale Regiobelangen Rivierenland, SGP en ChristenUnie elk 2. Algemene Waterschapspartij, Partij voor de Dieren en 50PLUS elk 1. Huiseigenaren en PSP’92 Rivierenland visten achter het net.

Dagelijks Bestuur Het dagelijks bestuur bestaat uit de dijkgraaf en enkele andere leden. De dijkgraaf is de voorzitter; hij is enigszins vergelijkbaar met de burgemeester in de gemeente. De andere leden zijn enigszins vergelijkbaar met wethouders. Het algemeen bestuur kiest uit haar midden die andere leden van het dagelijks bestuur; minstens één van hen moet van een andere categorie zijn dan de ingezetenen.

Delfland VVD, Algemene Waterschapspartij Delfland, CDA en Water Natuurlijk hebben een coalitieakkoord gesloten, genaamd: Iedereen bewust van water. Daardoor kan dit akkoord rekenen op de steun van 14 van de 21 vertegenwoordigers van ingezetenen in het algemeen bestuur. Bovendien hebben de vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en die van de bezitters van landbouwgronden hun handtekening onder het akkoord gezet. Daardoor kan het ook rekenen op de steun van 8 van de 9 vertegenwoordigers van de andere categorieën in het algemeen bestuur. Het coalitieakkoord wordt dus gesteund door 22 van de 30 leden van het algemeen bestuur, een ruime meerderheid! Naast de dijkgraaf bestaat het dagelijks bestuur nog uit vijf andere leden: afkomstig van de coalitiepartijen VVD, Algemene Waterschapspartij Delfland, CDA, Water Natuurlijk en het bedrijfsleven.

Rivierenland CDA, Water Natuurlijk, PvdA, SGP en Christen-Unie hebben een coalitieakkoord gesloten, genaamd: Bestuursakkoord Veilig en vernieuwend. Dit akkoord kan dus rekenen op de steun van 14 van de 22 vertegenwoordigers van ingezetenen in het algemeen bestuur. Bovendien hebben de vertegenwoordigers van de bezitters van landbouwgronden hun handtekening eronder geplaatst. Daardoor kan het ook rekenen op de steun van 4 van de 8 vertegenwoordigers van de andere categorieën in het algemeen bestuur. Het coalitieakkoord wordt dus gesteund door 18 van de 30 leden van het algemeen bestuur, een niet al te ruime meerderheid! Naast de dijkgraaf bestaat het dagelijks bestuur nog uit vijf andere leden: afkomstig van de coalitiepartijen CDA, Water Natuurlijk, PvdA, SGP en ChristenUnie (gezamenlijk) en de bezitters van landbouwgronden.

BRONNEN

Artikel 10 Waterschapswet luidt: Lid 1. Het bestuur van een waterschap bestaat uit een algemeen bestuur, een dagelijks bestuur en een voorzitter, onverminderd hetgeen het reglement bepaalt over de benaming van die onderscheidene bestuursorganen. Lid 2. De voorzitter is voorzitter van het algemeen bestuur en het dagelijks bestuur.

Artikel 12 Waterschapswet luidt (gedeeltelijk): Lid 1. Het algemeen bestuur is samengesteld uit vertegenwoordigers van categorieën van belanghebbenden bij de uitoefening van de taken van het waterschap. Lid 2. In het algemeen bestuur zijn de volgende categorieën van belanghebbenden vertegenwoordigd: a. de ingezetenen; b. degenen die krachtens eigendom, bezit of beperkt recht het genot hebben van ongebouwde onroerende zaken, niet zijnde natuurterreinen als bedoeld in artikel 116, onder c; c. degenen die krachtens eigendom, bezit of beperkt recht het genot hebben van natuurterreinen als bedoeld in artikel 116, onder c; d. degenen die krachtens eigendom, bezit, beperkt recht of persoonlijk recht gebouwde onroerende zaken in gebruik hebben als bedrijfsruimte

Artikel 13 luidt (gedeeltelijk): Lid 1. Het algemeen bestuur bestaat uit een bij reglement vastgesteld aantal leden van ten minste achttien en ten hoogste dertig leden. Lid 3. Het totaal aantal vertegenwoordigers van de in artikel 12, tweede lid, onderdelen b, c en d, bedoelde categorieën bedraagt ten minste zeven en ten hoogste negen, met dien verstande dat het totaal aantal ten hoogste acht is, indien het algemeen bestuur uit achttien leden bestaat.

Artikel 40 Waterschapswet luidt: Lid 1. Het dagelijks bestuur bestaat uit de voorzitter en een door het algemeen bestuur te bepalen aantal andere leden, waarvan ten minste één lid een vertegenwoordiger is van een van de categorieën van belanghebbenden bedoeld in artikel 12, tweede lid, onderdelen b, c of d.

Artikel 41 Waterschapswet luidt (gedeeltelijk): Lid 1. De leden van het dagelijks bestuur, met uitzondering van de voorzitter, worden door het algemeen bestuur benoemd. Lid 2. De benoeming vindt plaats uit de leden van het algemeen bestuur.

Artikel 2 Waterschapswet luidt (gedeeltelijk): De bevoegdheid tot regeling van (de) samenstelling van hun bestuur en tot de verdere reglementering van waterschappen behoort aan provinciale staten. De uitoefening van deze bevoegdheid geschiedt bij provinciale verordening.

Artikel 9 Reglement van Bestuur voor het Hoogheemraadschap van Delfland (2015) luidt (gedeeltelijk): Lid 1. Het algemeen bestuur bestaat uit 30 leden. Van deze leden vertegenwoordigen:

a. eenentwintig leden de categorie ingezetenen als bedoeld in artikel 12, tweede lid, onder de letter a van de Waterschapswet; 

  • b. vier leden de categorie ongebouwd als bedoeld in artikel 12, tweede lid, onder de letter b van de Waterschapswet;
  • c. één lid de categorie natuurterreinen als bedoeld in artikel 12, tweede lid, onder de letter c van de Waterschapswet;
  • d. vier leden de categorie bedrijven als bedoeld in artikel 12, tweede lid, onder de letter d van de Waterschapswet.

Artikel 6 Reglement voor waterschap Rivierenland luidt: Het algemeen bestuur bestaat uit dertig leden. Hiervan vertegenwoordigen:

  • a. tweeëntwintig leden de categorie ingezetenen;
  • b. vier leden de categorie ongebouwd;
  • c. één lid de categorie natuurterreinen;
  • d. drie leden de categorie bedrijven.

Artikel 40 Waterschapswet luidt: Lid 1. Het dagelijks bestuur bestaat uit de voorzitter en een door het algemeen bestuur te bepalen aantal andere leden, waarvan ten minste één lid een vertegenwoordiger is van een van de categorieën van belanghebbenden bedoeld in artikel 12, tweede lid, onderdelen b, c of d. Lid 2. Bij reglement kan worden bepaald welk aantal leden het dagelijks bestuur ten minste en ten hoogste telt.

Artikel 41 Waterschapswet luidt (gedeeltelijk): Lid 1. De leden van het dagelijks bestuur, met uitzondering van de voorzitter, worden door het algemeen bestuur benoemd. Lid 2. De benoeming vindt plaats uit de leden van het algemeen bestuur. Lid 3. Gedeputeerde staten kunnen, indien het reglement dat bepaalt, ontheffing verlenen van het bepaalde in het tweede lid. Lid 5. Het algemeen bestuur kan een of meer leden van het dagelijks bestuur, met uitzondering van de voorzitter, ontslag verlenen, indien deze het vertrouwen van het algemeen bestuur niet meer bezitten.

Geplaatst op

Europees Parlement: zetelverdeling over landen

4 SEPTEMBER 2018 Naar verwachting eind mei 2019 zijn er verkiezingen voor het Europees Parlement. Het Europees Parlement is de volksvertegenwoordiging van de Europese Unie. Er zijn nu 28 landen lid van de Europese Unie (EU). Wanneer Groot-Brittannië de EU verlaat (Brexit), heeft de EU nog 27 lidstaten. De parlementariërs worden gekozen door de burgers. In elke lidstaat kiezen de burgers hun eigen leden van het Europees Parlement. Dat gebeurt in alle lidstaten in dezelfde week. Leden van het Europees Parlement worden gekozen voor vijf jaar. De vorige verkiezingen waren in 2014. In de aanloop naar de verkiezingen worden hier geregeld bijdragen geplaatst over Europees Parlement en deze verkiezingen in de Benelux-landen en in Duitsland en Frankrijk.

Grootte Het Europees Parlement bestaat nu uit 751 leden. Ten gevolge van de Brexit bestaat het na de verkiezingen naar verwachting uit 705 leden.

Nederland Nederland heeft momenteel 26 leden in het Europees Parlement. In mei 2019 groeit dit aantal naar verwachting tot 29 leden.

België België heeft er momenteel 21. Dat aantal blijft volgend jaar hetzelfde.

Luxemburg Luxemburg heeft er momenteel 6. Ook dit aantal blijft hetzelfde. Luxemburg is een van de landen met de minste leden in het Europees Parlement.

Duitsland Duitsland heeft er momenteel 96 en dat blijft ook zo. Duitsland heeft en behoudt de meeste leden in het Europees Parlement.

Frankrijk Frankrijk heeft er momenteel 74. Dat aantal groeit volgend jaar naar verwachting tot 79.

223 Momenteel hebben deze vijf landen samen 223 (van de 751) parlementariërs. Volgend jaar hebben ze naar verwachting 231 (van de 705) parlementariërs.