VRIJDAG 2 AUGUSTUS 2024 Het Utrechtse landgoed Den Treek is twee weken geleden op last van de provincie grotendeels gesloten voor publiek (miljoen bezoeker per jaar), omdat een wolf een scholiere had gebeten tijdens een georganiseerde wandeling in het gebied. Het alternatief – de wolf verwijderen – is wettelijk niet geoorloofd, vanwege de hoge Europeesrechtelijke beschermingsstatus van het dier. Wat houdt die beschermingsstatus in en welke andere grote wilde zoogdieren in ons land hebben ook zo’n status?
HABITATRICHTLIJN De Europeesrechtelijke bescherming van de wolf – wetenschappelijke naam Canis lupus – is geregeld in de Habitatrichtlijn. Zo wordt deze richtlijn meestal aangeduid. De officiële naam is de Richtlijn inzake de instandhouding van de natuurlijke habitats en de wilde flora en fauna. Het is een richtlijn van de Europese Unie, en bestaat al sinds 1992.
VANGEN NOCH DODEN De bescherming die deze dieren krijgen in de richtlijn wordt strikte bescherming genoemd. In artikel 12 van de richtlijn staat waaraan strikte bescherming moet voldoen. Lidstaten – waaronder Nederland – moeten de nodige maatregelen treffen, zoals het instellen van een aantal verboden. Zo moet het in elke lidstaat verboden zijn om individuele dieren van deze soorten opzettelijk te doden of te vangen. Ze mogen ook niet opzettelijk worden verstoord, vooral niet tijdens de perioden van voortplanting en ouderlijke zorg, overwintering en trek. Evenzeer moet het verboden zijn om voortplantings- of rustplekken te vernielen of te beschadigen. In Nederland stonden deze verboden tot voor kort in de Wet natuurbescherming. Sinds 1 januari jl. bestaat deze wet niet meer en staan ze in de Omgevingswet.
BIJLAGE De diersoorten die volgens de Habitatrichtlijn strikte bescherming moeten krijgen staan vermeld in een bijlage. De richtlijn heeft vijf bijlagen. De bijlage waar het hier omgaat is de vierde (bijlage IV) en de diersoorten waar het hier om gaat staan onder letter a van de bijlage IV.
BEVER Bekend van zijn burchten en dammen. Komt o.a. voor in de Biesbosch.
OTTER Uitstekende zwemmer. Komt vooral voor in het Noordoosten van ons land, maar niet erg talrijk.
WILDE KAT Wordt af en toe waargenomen in Noord-Brabant en Limburg.
LYNX In de laatste decennia af en toe waargenomen in Limburg en Gelderland. Was in ons land vanaf eind negentiende eeuw decennialang uitgestorven (dezelfde tijd waarin de wolf uit ons land verdween).
VLEERMUIS Sommige soorten vleermuizen hebben strikte bescherming, andere niet.
BRONNEN Geraadpleegde bronnen zijn de Habitatrichtlijn, de Omgevingswet, de (oude) Wet natuurbescherming, NRC van 23 juli en Wikipedia (‘bever, otter, wilde kat, lynx’).
Mr. Leon
Volgende keer is over twee weken.