Weinig aandacht voor commissaris van de Koning in Eerste Kamer debat

DONDERDAG 15 NOVEMBER 2018 Afgelopen dinsdag heeft de Eerste Kamer vergaderd over het wetsvoorstel om de benoeming van de burgemeester en de commissaris van de Koning uit de Grondwet te halen, te deconstitutionaliseren dus. De vergadering heeft geduurd van half twee tot elf uur. Hoeveel aandacht was er in het debat (voor de deconstitutionalisering van de benoeming van) de commissaris van de Koning?

CdK De commissaris van de Koning heette ten tijde van Koningin Beatrix commissaris van de Koningin of ook wel commissaris der Koningin. Dat laatste werd dan vaak afgekort tot CdK. Die afkorting wordt tegenwoordig nog steeds gebruikt. Ook commissaris (zonder toevoeging) is in zwang. In de provincie Limburg wordt hij om historische redenen gouverneur genoemd.

Benoemingswijze nu De regering benoemt de commissaris (per koninklijk besluit). De minister van Binnenlandse Zaken doet daartoe een voordracht. Provinciale Staten doen de minister een aanbeveling waarop twee kandidaten staan. De persoon die de minister voordraagt is één van deze twee, althans in beginsel. Vervolgens benoemt de regering dus de commissaris (per koninklijk besluit): de Kroonbenoeming. Deze regeling staat in de Provinciewet. In de Grondwet staat dat de Kroonbenoeming niet mag verdwijnen en een andere regeling in de Provinciewet dus niet is toegestaan. De voorgestelde deconstitutionalisering zorgt ervoor dat een andere regeling in de Provinciewet straks wel is toegestaan.

Verslag Wat hier volgt is uit het nog niet gecorrigeerde verslag dat van de vergadering afgelopen dinsdag is gemaakt, en op de website van de Eerste Kamer staat.

Onbekend Opvallend is dat de meeste fractiewoordvoerders eigenlijk alleen spreken over de deconstitutionalisering van de burgemeestersbenoeming. Volgens de woordvoerder van GroenLinks komt dit doordat de commissaris veel verder van de burger af staat en veel minder bekendheid geniet. Enkele fracties hebben wél specifieke aandacht voor de commissaris.

Ambtsinstructie De commissaris heeft een aantal rijkstaken/regeringstaken. Dat is onder andere geregeld in de zogenaamde Ambtsinstructie commissaris van de Koning. Daardoor is hij (ook) een rijksorgaan. Als rijksorgaan heeft hij bijvoorbeeld een belangrijke rol bij benoeming, herbenoeming en ontslag van burgemeesters en bij gemeenten waarin de bestuurlijke verhoudingen verstoord zijn of de bestuurlijke integriteit in geding is.

Ambtsinstructie en dus? De woordvoerders van de fracties van VVD, ChristenUnie en CDA menen dat er daarom weinig reden is om de huidige benoemingswijze van de commissaris te veranderen. In hun reacties maken initiatiefnemer (en fractieleider van D66 in de Tweede Kamer) Rob Jetten en de minister van Binnenlandse Zaken duidelijk dat zij daar best wel eens gelijk in kunnen hebben maar dat dit de voorgestelde deconstitutionalisering zeker niet in de weg staat.

BRONNEN:

Artikel 61 Provinciewet luidt (gedeeltelijk): De commissaris van de Koning wordt bij koninklijk besluit op voordracht van Onze Minister benoemd voor de tijd van zes jaar. Onze Minister overlegt met provinciale staten over de eisen die aan de te benoemen commissaris worden gesteld met betrekking tot de vervulling van het ambt. Voorafgaand aan het overleg met Onze Minister stellen provinciale staten gedeputeerde staten in de gelegenheid hun wensen en bedenkingen ten aanzien van deze eisen kenbaar te maken. Na het overleg met Onze Minister stellen provinciale staten uit hun midden een vertrouwenscommissie in, belast met de beoordeling van de kandidaten. Onze Minister verschaft de vertrouwenscommissie een opgave van degenen die naar het ambt van commissaris hebben gesolliciteerd, vergezeld van zijn oordeel over kandidaten die hij in beginsel geschikt acht voor benoeming. Als de vertrouwenscommissie besluit naast deze kandidaten ook andere kandidaten die gesolliciteerd hebben, bij haar beoordeling te betrekken, doet zij daarvan onverwijld mededeling aan Onze Minister. Deze brengt zijn oordeel over laatstgenoemde kandidaten ter kennis van de vertrouwenscommissie. De vertrouwenscommissie brengt verslag uit van haar bevindingen aan de staten en aan Onze Minister. Provinciale staten zenden Onze Minister binnen vier maanden nadat de gelegenheid tot sollicitatie voor de functie is gegeven een aanbeveling inzake de benoeming. Deze aanbeveling omvat twee personen. In een bijzonder, door provinciale staten te motiveren geval, kan worden volstaan met een aanbeveling waarop één persoon vermeld staat. Onze Minister slaat geen acht op een enkelvoudige aanbeveling, indien naar zijn oordeel geen sprake is van een bijzonder geval. Onze Minister volgt in zijn voordracht in beginsel de aanbeveling, met inbegrip van de daarop gehanteerde volgorde, tenzij zwaarwegende gronden aanleiding tot afwijking geven. Een afwijking wordt gemotiveerd.

Artikel 126 Grondwet luidt: Bij de wet kan worden bepaald, dat de commissaris van de Koning wordt belast met de uitvoering van een door de regering te geven ambtsinstructie

Artikel 6 Ambtsinstructie commissaris van de Koning luidt (gedeeltelijk): De commissaris ziet toe op een ordelijk verloop van de procedure met betrekking tot de benoeming van een burgemeester. Voordat de vacature van burgemeester in een gemeente wordt opengesteld overlegt de commissaris met de raad over de eisen die aan de te benoemen burgemeester worden gesteld met betrekking tot de vervulling van het ambt. De commissaris verschaft de vertrouwenscommissie een opgave van degenen die naar het ambt van burgemeester hebben gesolliciteerd, vergezeld van zijn oordeel over kandidaten die hij in beginsel geschikt acht voor benoeming.

Artikel 7 luidt (gedeeltelijk): De commissaris ziet toe op een ordelijk verloop van de procedure met betrekking tot de herbenoeming van een burgemeester.Voordat de raad een aanbeveling inzake de herbenoeming van de burgemeester opstelt overlegt hij met de commissaris over het functioneren van de burgemeester. Na de ontvangst van de aanbeveling inzake de herbenoeming van de burgemeester zendt de commissaris deze door naar Onze Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties vergezeld van zijn advies daarover. Tevens rapporteert de commissaris over zijn bevindingen met betrekking tot de inhoud en het verloop van de procedure. Daarbij gaat hij in op zijn overleg met de raad.

Artikel 7a luidt (gedeeltelijk): De commissaris ziet toe op een ordelijk verloop van de procedure met betrekking tot het ontslag van een burgemeester. De commissaris onderzoekt de mogelijkheid of een gerezen conflict tussen de raad en de burgemeester kan worden opgelost. Ingeval van een mogelijke verstoorde verhouding tussen de burgemeester en de raad adviseert de commissaris op diens verzoek Onze Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (..). Na de ontvangst van de aanbeveling inzake het ontslag van de burgemeester zendt de commissaris deze door naar Onze Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties vergezeld van zijn advies daarover. Tevens rapporteert de commissaris over zijn bevindingen met betrekking tot de inhoud en het verloop van de procedure. Daarbij gaat hij in op zijn overleg met de raad.

Artikel 7b luidt: De commissaris informeert Onze Minister bij verstoorde bestuurlijke verhoudingen in een gemeente en wanneer de bestuurlijke integriteit van een gemeente in het geding is. Hij informeert Onze Minister daarbij tevens over de maatregelen die hij ter zake neemt.

Niet gecorrigeerde verslag van de plenaire vergadering van dinsdag 13 november 2018 op de website van de Eerste Kamer: https://www.eerstekamer.nl/verslag/20181113/verslag

Waterschapsverkiezingen 2019: benoeming vertegenwoordiger natuur

WOENSDAG 14 NOVEMBER 2018 Over enkele maanden zijn er weer verkiezingen voor de waterschappen (maart 2019). Waterschappen worden ook wel hoogheemraadschappen genoemd. Wekelijks staat hier een bijdrage over de waterschapsverkiezingen. De bijdrage van deze week gaat over de wijze waarop de vertegenwoordigers van de bezitters van natuurterreinen worden gekozen in het algemeen bestuur.

Algemeen bestuur Het algemeen bestuur bestaat niet alleen uit vertegenwoordigers van de mensen die in het waterschap wonen (de ingezetenen), maar ook uit vertegenwoordigers van de bezitters van land- en tuinbouwgronden en uit vertegenwoordigers van het bedrijfsleven. Bovendien bestaat het uit vertegenwoordigers van de bezitters van natuurterreinen. In de waterschappen Delfland (Zuid-Holland) en Rivierenland (grotendeels Gelderland) telt het algemeen bestuur 30 leden. Het algemeen bestuur van een waterschap is enigszins vergelijkbaar met de gemeenteraad.

Opbouw Het algemeen bestuur in Delfland bestaat uit 21 vertegenwoordigers van de ingezetenen, vier vertegenwoordigers van bezitters van de land- en tuinbouwgronden, vier vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en ten slotte één vertegenwoordiger van de bezitters van natuurterreinen. Het algemeen bestuur in Rivierenland bestaat uit 22 vertegenwoordigers van de ingezetenen, vier vertegenwoordigers van de bezitters van de land- en tuinbouwgronden, drie vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en ten slotte één vertegenwoordiger van de bezitters van natuurterreinen. In beide waterschappen hebben de bezitters van natuurterreinen dus slechts één vertegenwoordiger.

VBNE In zowel Delfland als Rivierenland is het de vereniging van bos- en natuurterreineigenaren (VBNE) die die vertegenwoordiger benoemt. De leden van deze vereniging zijn géén mensen van vlees en bloed maar organisaties. Er zijn zes organisaties lid: Staatsbosbeheer, Vereniging van Natuurmonumenten, LandschappenNL, Rijksvastgoedbedrijf, Natuurnetwerk Gemeenten en de Federatie Particulier Grondbezit. LandschappenNL is het samenwerkingsverband van de provinciale landschappen, zoals Het Zuid-Hollands Landschap en Het Geldersch Landschap en Kasteelen.

Eén regeling VBNE maakt zelf de regeling voor de (wijze waarop zij komt tot de) benoeming van de vertegenwoordiger. Die regeling is voor Delfland en Rivierenland dezelfde.

Benoemingscommissie De benoemingscommissie voert sollicitatiegesprekken en brengt uiteindelijk schriftelijk advies uit. Daarin staat welke sollicitant zij het meest geschikt acht en waarom dat zo is; er kan ook in staan dat geen enkele sollicitant geschikt is (dan volgt een nieuwe sollicitatieronde). De benoemingscommissie bestaat uit afgevaardigden van de zes verenigingsleden. Er moet altijd een afgevaardigde van de Federatie Particulier Grondbezit in zitten. Datzelfde geldt voor Staatsbosbeheer, Vereniging Natuurmonumenten en LandschappenNL: twee van deze organisaties moeten althans een afgevaardigde hebben gestuurd. De andere verenigingsleden mogen een afgevaardigde sturen. De commissie bestaat dus uit minstens drie leden en maximaal zes. Voor het uitbrengen van advies voldoet een meerderheidsbesluit. Het werkgebied van de commissie bestaat uit alle waterschappen in een provincie. Elke provincie heeft dus een eigen commissie.

Bestuur van VBNE VBNE is een vereniging en heeft dus naast leden ook een bestuur. De benoemingscommissie brengt advies uit aan dit bestuur. Het bestuur besluit wie de vertegenwoordiger in het algemeen bestuur van het waterschap wordt. Het hoeft het advies van de commissie dus niet over te nemen. De voorzitter van de commissie mag het in de bestuursvergadering mondeling toelichten. Commissievoorzitter is een commissielid die de anderen als voorzitter hebben aangewezen.

Sollicitant De sollicitatieprocedure staat voor iedereen open die meerderjarig is en in het waterschap woont.

BRONNEN:

Artikel 12 Waterschapswet luidt (gedeeltelijk): Lid 1. Het algemeen bestuur is samengesteld uit vertegenwoordigers van categorieën van belanghebbenden bij de uitoefening van de taken van het waterschap. Lid 2. In het algemeen bestuur zijn de volgende categorieën van belanghebbenden vertegenwoordigd: a. de ingezetenen; b. degenen die krachtens eigendom, bezit of beperkt recht het genot hebben van ongebouwde onroerende zaken, niet zijnde natuurterreinen als bedoeld in artikel 116, onder c; c. degenen die krachtens eigendom, bezit of beperkt recht het genot hebben van natuurterreinen als bedoeld in artikel 116, onder c; d. degenen die krachtens eigendom, bezit, beperkt recht of persoonlijk recht gebouwde onroerende zaken in gebruik hebben als bedrijfsruimte.

Artikel 116 luidt: Voor de toepassing van dit hoofdstuk en de daarop berustende bepalingen wordt verstaan onder: c. natuurterreinen: ongebouwde onroerende zaken waarvan de inrichting en het beheer geheel of nagenoeg geheel en duurzaam zijn afgestemd op het behoud of de ontwikkeling van natuur. Onder natuurterreinen worden mede verstaan bossen en open wateren met een oppervlakte van ten minste één hectare.

Artikel 2 luidt (gedeeltelijk): De bevoegdheid tot regeling van (de) samenstelling van hun bestuur en tot de verdere reglementering van waterschappen behoort aan provinciale staten. De uitoefening van deze bevoegdheid geschiedt bij provinciale verordening.

Artikel 9 Reglement van Bestuur voor het Hoogheemraadschap van Delfland (2015) luidt (gedeeltelijk): 1. Het algemeen bestuur bestaat uit 30 leden. Van deze leden vertegenwoordigen: a. eenentwintig leden de categorie ingezetenen als bedoeld in artikel 12, tweede lid, onder de letter a van de Waterschapswet; b. vier leden de categorie ongebouwd als bedoeld in artikel 12, tweede lid, onder de letter b van de Waterschapswet; c. één lid de categorie natuurterreinen als bedoeld in artikel 12, tweede lid, onder de letter c van de Waterschapswet; d. vier leden de categorie bedrijven als bedoeld in artikel 12, tweede lid, onder de letter d van de Waterschapswet. Lid 2. a. De leden bedoeld in het eerste lid, onder b worden benoemd door de Land- en Tuinbouworganisatie Noord, genoemd in het Besluit vaststellingregio’s. Het lid, bedoeld in het eerste lid, onderdeel c, wordt benoemd door de Vereniging van Bos en Natuurterreineigenaren (de laatste zin treedt pas in werking vanaf 2019).

Artikel 6 Reglement voor Waterschap Rivierenland luidt: Het algemeen bestuur bestaat uit dertig leden. Hiervan vertegenwoordigen: a. tweeëntwintig leden de categorie ingezetenen; b. vier leden de categorie ongebouwd; c. één lid de categorie natuurterreinen; d. drie leden de categorie bedrijven.

Artikel 7 luidt (gedeeltelijk): Benoeming vertegenwoordigers geborgde zetels. Lid 3. Voor de categorie natuurterreinen wordt door de Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren één vertegenwoordiger benoemd.

Artikel 14 Waterschapswet (gedeeltelijk): Lid 1. 1 De vertegenwoordigers van de categorieën van belanghebbenden, bedoeld in artikel 12, tweede lid, onderdelen b en c, worden benoemd door de daartoe bij reglement aangewezen organisaties. Indien voor een categorie meer dan één organisatie wordt aangewezen wordt bij reglement bepaald op welke wijze de aangewezen organisaties tot een benoeming komen. Lid 3. De organisaties, bedoeld in de voorgaande leden, voorzien tijdig in een regeling omtrent de selectie en de benoeming van de vertegenwoordiger of vertegenwoordigers van de desbetreffende categorie van belanghebbenden en zenden de regeling ter kennisneming aan het waterschapsbestuur. Het waterschapsbestuur maakt de regelingen bekend.

Regeling benoeming waterschapsbestuursleden Natuurterreinen (regeling van de VBNE):

https://repository.officiele-overheidspublicaties.nl/externebijlagen/exb-2018-18125/1/bijlage/exb-2018-18125.pd

Eerste Kamer: dinsdag vergaderdag

DINSDAG 13 NOVEMBER 2018 Op 27 mei 2019 worden verkiezingen gehouden voor de Eerste Kamer. Waarmee houdt de Eerste Kamer zich zoal bezig? Hieronder volgen de activiteiten van vandaag.

Dinsdag De Eerste Kamer heeft niet elke dag activiteiten. Er is wekelijks een vaste vergaderdag: de dinsdag. In sommige weken zijn er ook op de maandag vergaderingen. Deze week wordt er alleen op dinsdag – vandaag dus – vergaderd.

Wetsvoorstellen Vanmiddag is er een vergadering over het wetsvoorstel om de Grondwet te wijzigen. In dat wetsvoorstel wordt voorgesteld om de benoeming van de burgemeester uit de Grondwet te halen. Als de Eerste Kamer vergadert over een wetsvoorstel, dan betekent dit dat hetzelfde wetsvoorstel al in de Tweede kamer is aangenomen. Zodra het ook door de Eerste Kamer is aangenomen, wordt het wet (en in dit geval zelfs deel van de Grondwet). Elk wetsvoorstel moet door beide Kamers worden aangenomen, altijd eerst door de Tweede Kamer en pas daarna door de Eerste Kamer. De vergadering van vandaag begint volgens planning om half twee en gaat door tot in de late uurtjes.

Miljoenennota Dit is niet de enige vergadering vanmiddag, maar wel de enige plenaire vergadering. In een andere vergadering wordt de Miljoenennota besproken. De Miljoenennota wordt vanmiddag in een zogenaamd commissie besproken.

Commissies De Kamer heeft verschillende commissies, voor elk ministerie minstens één. Zo’n commissie bereidt voorstellen – waaronder wetsvoorstellen – voor die op een andere dag in een plenaire vergadering zullen worden besproken. Elke commissie bestaat uit een beperkt aantal Kamerleden. Hoeveel dat er zijn verschilt per commissie. Wel is het zo dat in elke commissie elke fractie met minstens één lid is vertegenwoordigd. Bovendien krijgen grotere fracties meestal meer commissieleden dan kleinere fracties. De Miljoenennota wordt besproken in de commissie voor Financiën.

Donorwet Ook de commissie voor Volksgezondheid vergadert vanmiddag. Op haar agenda staat onder andere de overheidscommunicatie over de (onlangs aangenomen) nieuwe Wet op de orgaandonatie.

Schonere lucht De commissie voor Omgeving vergadert vanmiddag over minder luchtverontreiniging.

Venezuela De commissie voor Koninkrijksrelaties bespreekt de opvang van Venezolaanse vluchtelingen in het Caribisch deel van ons koninkrijk.

Pensioenen De commissie Sociale Zaken vergadert over een wetsvoorstel. Het gaat over bedrijfspensioenen: het pensioen dat een werknemer opbouwt via zijn werkgever.

Openbaar Volgens de website van de Eerste Kamer zijn de commissievergaderingen niet openbaar. Volgens het reglement van orde zijn ze dat echter wel. De plenaire vergaderingen zijn sowieso openbaar; dat staat zelfs in de Grondwet.

Binnenhof De Eerste Kamer houdt haar plenaire vergaderingen in Den Haag, op het Binnenhof.

BRONNEN:

Artikel 85 Grondwet luidt (gedeeltelijk): Zodra de Tweede Kamer een voorstel van wet heeft aangenomen of tot indiening van een voorstel heeft besloten, zendt zij het aan de Eerste Kamer, die het voorstel overweegt zoals het door de Tweede Kamer aan haar is gezonden.

Artikel 87 luidt (gedeeltelijk): Een voorstel wordt wet, zodra het door de Staten-Generaal is aangenomen en door de Koning is bekrachtigd.

Artikel 51 luidt (gedeeltelijk): De Staten-Generaal bestaan uit de Tweede Kamer en de Eerste Kamer.

Artikel 32 Reglement van Orde van de Eerste Kamer der Staten-Generaal (december 2017) luidt (gedeeltelijk): De schriftelijke of mondelinge voorbereiding van naar de Kamer gezonden en door deze in behandeling genomen voorstellen geschiedt door de vaste of bijzondere commissies die volgens de hierna volgende bepalingen daartoe zijn ingesteld en aangewezen

Artikel 34 luidt (gedeeltelijk): De Kamer stelt voor elk ministerie ten minste één vaste commissie in

Artikel 36 luidt (gedeeltelijk): De Voorzitter bepaalt het aantal leden van een commissie.

Met inachtneming van de getalsverhoudingen tussen de fracties en tevens met de bepaling dat elk der fracties in elke commissie vertegenwoordigd zij, tenzij de Kamer uitdrukkelijk en per geval anders heeft besloten, wijst de Voorzitter de leden en zo mogelijk plaatsvervangende leden van de commissie aan.

Artikel 1 luidt (gedeeltelijk): Een commissievergadering is «openbaar», de commissievergaderingen zijn toegankelijk voor publiek binnen de ruimtelijke mogelijkheden als ook, dan wel, te volgen via een livestream.

Artikel 66 Grondwet luidt (gedeeltelijk): De vergaderingen van de Staten-Generaal zijn openbaar.

Spitzenkandidaten en de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie

MAANDAG 12 NOVEMBER 2018 Naar verwachting zijn er eind mei 2019 verkiezingen voor het Europees Parlement. Dat is de volksvertegenwoordiging van de Europese Unie. Er zijn nu 28 landen lid van de Europese Unie (EU). Als Groot-Brittannië de EU verlaat (Brexit), zijn er nog 27 lidstaten. De parlementariërs worden gekozen door de burgers. Dat gebeurt in alle lidstaten in dezelfde week. Zij worden voor vijf jaar gekozen. De vorige verkiezingen waren in 2014. Na de verkiezingen wordt de nieuwe ”regering” van de EU gekozen. Dat is de Europese Commissie. De voorzitter van die Europese Commissie is veruit de belangrijkste commissaris. Wie gaat hem of haar kiezen?

Voordracht De presidenten of premiers van de Europese Unie vormen met elkaar de Europese Raad. Zij dragen na de parlementsverkiezingen iemand voor als Commissievoorzitter. Voor zo’n voordracht is een gewone meerderheid (helft plus één) niet voldoende. Een versterkte meerderheid is nodig.

Rekening houden Bij het doen van de voordracht moeten zij onder andere rekening houden met de verkiezingsuitslag. In 2014 heeft het parlement gevraagd om de kandidaat van de grootste fractie voor te dragen. Dat is daarna ook gebeurd. Het is echter de vraag of dat in 2019 weer gaat gebeuren. De Europese Raad is daartoe namelijk niet verplicht op grond van het verdrag.

751 Het Europees Parlement bestaat nu uit 751 leden. De parlementariërs zijn verdeeld over fracties. Er zijn twee fracties die met stip de grootste zijn. Dat zijn de EVP, de Europese Volkspartij, met 221 parlementariërs. En S&D, de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten, met 191 parlementariërs. Zij bezitten samen de meerderheid. De derde fractie in het parlement heeft ongeveer 75 leden.

Spitzenkandidat In 2014 was de Luxemburger Jean-Claude Juncker de lijsttrekker van de EVP. Daarom heeft de Europese Raad hem voorgedragen en het parlement heeft die voordracht overgenomen. Sindsdien is Juncker de voorzitter van de Europese Commissie. In de afgelopen weken zijn de lijsttrekkers – in het Duits Spitzenkandidaten – van de EVP en de S&D bekend geworden. Dat zijn de Duitser Manfred Weber voor de EVP en de Nederlander Frans Timmermans voor de S&D. Deze twee fracties hopen (veronderstellen?) dat de staatshoofden en regeringsleiders in de Europese Raad ook dit keer de Spitzenkandidat van de grootste fractie zullen voordragen.

Benoeming Het parlement zal daarna besluiten over die voordracht. Het parlement neemt haar besluit wél met gewone meerderheid. Het kan de voordracht overnemen, maar dat hoeft het niet te doen. De Europese Raad moet in dat laatste geval binnen een maand een nieuwe voordracht doen. Als het de voordracht wél overneemt, wordt de voorgedragene benoemd tot nieuwe Commissievoorzitter.

Nu Weber en Timmermans zijn geen onbekenden in de EU. Weber is fractievoorzitter van de EVP. Timmermans is de (eerste) vice-voorzitter van de Europese Commissie.

BRONNEN:

Artikel 17 Verdrag betreffende de Europese Unie luidt (gedeeltelijk) luidt (gedeeltelijk): De Commissie bevordert het algemeen belang van de Unie en neemt daartoe passende initiatieven. Zij ziet toe op de toepassing van zowel de Verdragen als de maatregelen die de instellingen krachtens deze Verdragen vaststellen. Onder de controle van het Hof van Justitie van de Europese Unie ziet zij toe op de toepassing van het recht van de Unie. Zij voert de begroting uit en beheert de programma’s. Zij oefent onder de bij de Verdragen bepaalde voorwaarden coördinerende, uitvoerende en beheerstaken uit. Zij zorgt voor de externe vertegenwoordiging van de Unie, behalve wat betreft het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid en de andere bij de Verdragen bepaalde gevallen. Zij neemt de initiatieven tot de jaarlijkse en meerjarige programmering van de Unie om interinstitutionele akkoorden tot stand te brengen. Tenzij in de Verdragen anders is bepaald, kunnen wetgevingshandelingen van de Unie alleen op voorstel van de Commissie worden vastgesteld. Andere handelingen worden op voorstel van de Commissie vastgesteld in de gevallen waarin de Verdragen daarin voorzien.

De voorzitter van de Commissie:

  • a. stelt de richtsnoeren vast met inachtneming waarvan de Commissie haar taak vervult;
  • b. beslist over de interne organisatie van de Commissie en waarborgt zodoende de samenhang, de doeltreffendheid en het collegiale karakter van haar optreden;
  • c. benoemt andere vice-voorzitters dan de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, uit de leden van de Commissie.

Een lid van de Commissie neemt ontslag indien de voorzitter hem daarom verzoekt. De hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid neemt ontslag overeenkomstig de procedure van artikel 18, lid 1, indien de voorzitter hem daarom verzoekt.

Artikel 15 luidt (gedeeltelijk): De Europese Raad bestaat uit de staatshoofden en regeringsleiders van de lidstaten, zijn voorzitter en de voorzitter van de Commissie. De hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid neemt deel aan de werkzaamheden van de Europese Raad.

Artikel 17 luidt (gedeeltelijk): Rekening houdend met de verkiezingen voor het Europees Parlement en na passende raadplegingen, draagt de Europese Raad met gekwalificeerde meerderheid van stemmen bij het Europees Parlement een kandidaat voor het ambt van voorzitter van de Commissie voor. Deze kandidaat wordt door het Parlement bij meerderheid van zijn leden gekozen. Indien de kandidaat bij de stemming geen meerderheid behaalt, draagt de Europese Raad met gekwalificeerde meerderheid van stemmen binnen een maand een nieuwe kandidaat voor, die volgens dezelfde procedure door het Parlement wordt gekozen.

Artikel 235 Verdrag betreffende werking van de Europese Unie luidt (gedeeltelijk): Artikel 16, lid 4, van het Verdrag betreffende de Europese Unie en artikel 238, lid 2, van dit Verdrag zijn van toepassing op de Europese Raad wanneer deze met gekwalificeerde meerderheid van stemmen besluit.

Artikel 238 luidt: Voor de besluiten van de Raad waarvoor een gewone meerderheid vereist is, besluit de Raad bij meerderheid van zijn leden. (Er) wordt, met ingang van 1 november 2014 en onder voorbehoud van het bepaalde in het Protocol inzake de overgangsbepalingen, wanneer de Raad niet besluit op voorstel van de Commissie of van de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, onder gekwalificeerde meerderheid verstaan ten minste 72% van de leden van de Raad, die lidstaten vertegenwoordigen waarvan de bevolking ten minste 65% uitmaakt van de bevolking van de Unie. Met ingang van 1 november 2014 en onder voorbehoud van het bepaalde in het Protocol inzake de overgangsbepalingen, wordt, in de gevallen waarin, overeenkomstig de Verdragen niet alle leden van de Raad aan de stemming deelnemen, gekwalificeerde meerderheid aldus gedefinieerd:

a. Onder gekwalificeerde meerderheid wordt verstaan ten minste 55% van de leden van de Raad die deelnemende lidstaten vertegenwoordigen waarvan de bevolking ten minste 65% uitmaakt van alle deelnemende staten. Een blokkerende minderheid moet ten minste uit het minimum aantal van de leden van de Raad bestaan die meer dan 35% van de bevolking van de deelnemende lidstaten vertegenwoordigen, plus één lid; in het andere geval wordt de gekwalificeerde meerderheid geacht te zijn verkregen.

b. In afwijking van a) wordt, wanneer de Raad niet besluit op voorstel van de Commissie of van de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, onder gekwalificeerde meerderheid van stemmen verstaan ten minste 72% van de leden van de Raad die deelnemende lidstaten vertegenwoordigen waarvan de bevolking ten minste 65% uitmaakt van de bevolking van alle deelnemende staten.

Onthouding van stemming door aanwezige of vertegenwoordigde leden vormt geen beletsel voor het aannemen der besluiten van de Raad waarvoor eenparigheid van stemmen is vereist.

Regering hoeft niet meer te gaan over benoeming burgemeesters

VRIJDAG 9 NOVEMBER 2018 De burgemeesters van onder andere Rotterdam, Den Bosch, Haarlem en Zoetermeer hebben de Eerste Kamer gevraagd om de burgemeestersbenoeming in de Grondwet te laten. De Eerste Kamer buigt zich volgende week over het wetsvoorstel om de benoeming van burgemeesters en commissarissen van de Koning uit de Grondwet te halen.

Deconstitutionaliseren Als een regeling uit de Grondwet wordt gehaald, spreekt men ook wel van deconstitutionaliseren. Een ander woord voor grondwet is constitutie.

Grondwet nu In de Grondwet staat nu (nog) dat de burgemeester wordt benoemd bij koninklijk besluit. Dat betekent dat de burgemeester wordt benoemd door de regering.

Gemeentewet In de Gemeentewet staat dat de gemeenteraad twee kandidaten aanbeveelt voor het burgemeesterschap waarbij de eerste kandidaat de voorkeur geniet. De minister draagt in beginsel die kandidaat voor om te worden benoemd. De regering hoeft deze voordracht evenwel niet over te nemen, ook niet in beginsel. Als de regering de door de minister voorgedragen persoon altijd wél zou moeten benoemen en de minister de aanbeveling van de gemeenteraad altijd wél zou moeten overnemen in zijn voordracht, dan was de Gemeentewet hier in strijd met de Grondwet. Daarin staat immers dat de regering de burgemeester benoemt. De regering mag van elke voordracht afwijken. Uit de krant begrijp ik dat de regering de voordracht van de minister meestal overneemt.

Grondwet straks Als de Eerste Kamer het wetsvoorstel aanneemt, dan komt er in de Grondwet te staan dat de burgemeester wordt aangesteld, geschorst en ontslagen op een bij de wet te bepalen wijze, en dat krachtens de wet nadere regels kunnen worden gesteld over de daarbij te volgen procedures. De voorgestelde Grondwetsbepaling maakt het dus mogelijk dat de regering geen enkele betrokkenheid meer heeft bij de burgemeestersbenoeming. Dan moet de Gemeentewet wel worden gewijzigd. Zolang dat niet gebeurt, verandert de benoeming ook na de deconstitutionalisering niet. Opvallend is trouwens dat de Grondwettelijke regeling van de burgemeestersbenoeming ná deconstitutionaliseren uit veel meer woorden bestaat!

Tweede Lezing Een wetsvoorstel waarin de Grondwet wordt gewijzigd moet niet één keer maar twee keer door het parlement worden aangenomen. Bovendien is de tweede keer een 2/3 meerderheid van de uitgebrachte stemmen nodig. De Tweede Kamer heeft het wetsvoorstel inmiddels twee keer aangenomen. De Eerste Kamer heeft het wetsvoorstel de eerste keer in april 2015 aangenomen. Met 48 stemmen voor en 21 stemmen tegen. Dat is genoeg voor een gewone meerderheid. Dat is ook genoeg voor een 2/3 meerderheid. Bij die stemming was echter niet iedereen aanwezig: slechts 69 van de 75 Kamerleden. Bovendien waren er een maand later verkiezingen voor de Eerste Kamer waardoor de samenstelling is gewijzigd. In april 2015 stemden de fracties van CDA, ChristenUnie, SGP en een deel van de PvdA tegen.

BRONNEN:

Artikel 131 Grondwet: De commissaris van de Koning en de burgemeester worden bij koninklijk besluit benoemd.

Artikel 47 Grondwet luidt: Alle wetten en koninklijke besluiten worden door de Koning en door een of meer ministers of staatssecretarissen ondertekend.

Artikel 42 Grondwet luidt: De regering wordt gevormd door de Koning en de ministers.

Artikel 61 Gemeentewet luidt (gedeeltelijk): De raad zendt Onze Minister binnen vier maanden nadat de gelegenheid tot sollicitatie voor de functie is gegeven een aanbeveling inzake de benoeming. Deze aanbeveling omvat twee personen. In een bijzonder, door de raad te motiveren geval, kan worden volstaan met een aanbeveling waarop één persoon vermeld staat. Onze Minister slaat geen acht op een enkelvoudige aanbeveling, indien naar zijn oordeel geen sprake is van een bijzonder geval. Onze Minister volgt in zijn voordracht in beginsel de aanbeveling, met inbegrip van de daarop gehanteerde volgorde, tenzij zwaarwegende gronden aanleiding tot afwijking geven. Een afwijking wordt gemotiveerd.

Wetsvoorstel waarover Eerste Kamer zich volgende week buigt: Artikel 131 van de Grondwet komt te luiden als volgt: De commissaris van de Koning en de burgemeester worden aangesteld, geschorst en ontslagen op een bij de wet te bepalen wijze. Krachtens de wet kunnen nadere regels worden gesteld over de daarbij te volgen procedures.

Artikel 137 Grondwet luidt (gedeeltelijk): Nadat de nieuwe Tweede Kamer is samengekomen, overwegen beide kamers in tweede lezing het voorstel tot verandering, bedoeld in het eerste lid. Zij kunnen dit alleen aannemen met ten minste twee derden van het aantal uitgebrachte stemmen.

Eerste Wereldoorlog en het Wapenstilstandsverdrag van 11 november 1918

DONDERDAG 8 NOVEMBER 2018 Aanstaande zondag is het 100 jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog feitelijk eindigde. Op 11 november 1918 – volgens mijn computer was dat een maandag – werd het (achteraf gezien) definitieve wapenstilstandsverdrag getekend tussen enerzijds Frankrijk, België, Groot-Brittannië, Verenigde Staten en vele andere landen en anderzijds Duitsland. Nederland was neutraal in die oorlog.

Ondertekenaars Aan geallieerde zijde waren de ondertekenaars militairen. Aan Duitse zijde ministers en militairen.

Rusland Tussen enerzijds Rusland en anderzijds Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en andere landen was de oorlog al begin maart van dat jaar afgelopen, met de ondertekening van het verdrag van Brest-Litovsk.

Convention d’Armistice Ik neem aan dat Frans de officiële taal was van het verdrag van 11 november.

XXXIV Het verdrag bestaat uit 34 artikelen en twee bijlagen. De verdragsartikelen zijn genummerd met Romeinse cijfers (I, V, X enzovoorts).

Meerdere fronten De meeste artikelen gaan over Europa, een enkele gaat over Oost-Afrika. In Europa waren er twee frontlinies: de westelijke en de oostelijke. Het westelijke front raakte België, Frankrijk en Luxemburg. Ik beperk me verder tot (enkele artikelen over) dit front.

I Uiteraard begint het verdrag met de eis dat alle vijandelijkheden worden gestopt, zowel op land als in de lucht. Zes uur na ondertekening moest aan deze eis zijn voldaan. Het verdrag is om vijf uur ondertekend en dus moesten alle vijandelijkheden om 11 uur beëindigd zijn.

II Vervolgens gaat het over de terugtrekking van de Duitse troepen. Dat moest in twee weken zijn voltooid, dus vóór 27 november. Duitse soldaten die zich dan nog in België, Frankrijk of Luxemburg bevinden worden automatisch krijgsgevangenen. De Duitse troepen moesten zich ook uit Elzas-Lotharingen (wat toen nog deel was van Duitsland) terugtrekken.

36 dagen Het Wapenstilstandsverdrag was voor een bepaalde tijd aangegaan, namelijk 36 dagen. Het zou dus in de tweede helft van december komen te vervallen. Gelukkig is het verlengd. Dat gebeurde op 13 december 1918 met één maand en opnieuw half januari 1919, ook weer met één maand. Half februari 1919 is het voor onbepaalde tijd verlengd.

Verdrag van Versailles Uiteindelijk wordt op 28 juni 1920 het (vredes) Verdrag van Versailles getekend. Hiermee kwam er ook formeel een einde aan de oorlog met Duitsland.

BRONNEN:

C O N V E N T I O N

entre Le Maréchal (..) assisté de l’Amiral (…)

et

le Secrétaire d’Etat, le Général Major (..) et le Capitaine (..)

CONDITIONS DE L’ARMISTICE CONCLU AVEC L’ALLEMAGNE

A. Sur le front d’Occident

I . Cessation des hostilités, sur terre et les airs six heures après la signature de l’armistice.

II Évacuation immédiate des pays envahis : Belgique, France, Luxembourg, ainsi que l’Alsace-Lorraine, réglée de manière à être réalisée dans un délai de 15 jours à dater de la signature de l’armistice. Les troupes allemandes, qui n’auront pas évacué les territoires prévus dans les délais fixés, seront faites prisonnières de guerre. (..)

G. Durée de l’armistice

XXXIV. La durée de l’armistice est fixée à 36 jours avec faculté de prolongation. (..)

Le présent Armistice a été signé le 11 novembre 1918 à 5 heures

Kritiek op rechtbankvonnis piloten tegen Ryanair

WOENSDAG 7 NOVEMBER 2018 In de krant is uitgebreid bericht over het conflict tussen Ryanair en haar piloten die vanuit Eindhoven vliegen. Enige tijd geleden hebben de piloten gestaakt. In de krant staat dat dit voor Ryanair reden was om haar Eindhovense basis te sluiten en de piloten te dwingen voortaan vanuit ver weg gelegen luchthavens te vliegen. Daarom heeft een aantal piloten een rechtszaak aangespannen tegen Ryanair. De rechtbank heeft vorige week uitspraak gedaan. Het vonnis is gunstig voor de piloten.

Ierse DAC Ryanair is een buitenlandse vennootschap: het is een Ierse vennootschap. Het is dus een vennootschap die volgens het recht van Ierland is opgericht. Een besloten vennootschap (BV) en een naamloze vennootschap (NV) zijn vennootschappen die volgens het recht van Nederland zijn opgericht. Er zijn verschillende soorten Ierse vennootschappen. Ryanair is een zogenaamde designated activity company, afgekort tot DAC.

Ierse woonplaats Ook vennootschappen hebben een woonplaats. De woonplaats van Ryanair is in Ierland.

Nederland Het hoofdkantoor van Ryanair staat in Ierland maar de onderneming heeft over de hele wereld basissen (bases). Een basis is een luchthaven waar ze haar vliegtuigen parkeert en van waaruit piloten en cabinemedewerkers die in de omgeving wonen vertrekken en weer terugkomen. In Nederland is Airport Eindhoven de vaste luchthaven voor 150 piloten en cabinemedewerkers (zoals stewardessen).

Nederlandse werknemers Ik neem aan dat velen van hen Nederlander zijn. Eindhoven ligt vrij dicht bij België en Duitsland. Niet uitgesloten is dat sommigen van hen Belgen of Duitsers zijn. Evenmin is natuurlijk uitgesloten dat er werknemers zijn met een nog andere nationaliteit.

Werknemers wonen in Nederland Aannemelijk is ook dat de meesten in Nederland wonen. Opnieuw is natuurlijk niet uitgesloten dat werknemers elders wonen, maar dan wel waarschijnlijk in de Belgische of Duitse grensstreek.

Airport Eindhoven Ryanair wil haar basis op deze luchthaven sluiten en de werknemers een nieuwe basis opleggen van waaruit ze moeten gaan vliegen. Uit de krant begrijp ik dat dit bijvoorbeeld Malta, Marokko of Roemenië is. Voor de piloten, de cabinemedewerkers en hun gezinsleden betekent hun nieuwe basis dat ze moeten emigreren naar deze landen. Ik laat in deze bijdrage in het midden om welke redenen de Nederlandse basis wordt gesloten.

Arbeidsovereenkomst Piloten en cabinemedewerkers zijn in dienst van Ryanair. Zij hebben een arbeidsovereenkomst gesloten. Daarin staat bijvoorbeeld dat op arbeidsgeschillen Iers recht van toepassing is en uitsluitend aan Ierse rechtbanken mogen worden voorgelegd. Volgens hun arbeidsovereenkomst mag een werknemer dus geen rechtszaak bij een Nederlandse rechtbank aanspannen. Het ligt voor de hand dat Ryanair dat zo heeft geregeld in het arbeidscontract.

Rechtszaak Een aantal piloten heeft een rechtszaak aangespannen tegen Ryanair, omdat Ryanair hun die nieuwe basis eenzijdig oplegt. Ryanair heeft over hun nieuwe basis geen overleg gehad met de piloten; ze hebben er niet mee ingestemd. De piloten zijn eisers in deze rechtszaak. Ryanair is gedaagde.

Nederlandse rechtbank Zij hebben hun rechtszaak aangespannen bij een Nederlandse rechtbank, namelijk de rechtbank van Oost-Brabant. Deze rechtbank heeft vestigingen in Den Bosch en Eindhoven. Hadden zij dit arbeidsgeschil niet aan een Ierse rechtbank moeten voorleggen? In hun arbeidscontracten staat immers dat arbeidsgeschillen uitsluitend aan Ierse rechtbanken mogen worden voorgelegd. Met andere woorden: is die Nederlandse rechter wel bevoegd om van het geschil kennis te nemen?

Vonnis rechtbank De rechter overweegt in zijn vonnis van vorige week donderdag (1 november) dat het arbeidsgeschil niet aan een Ierse rechter hoefde te worden voorgelegd en ook dat de Nederlandse rechter bevoegd is om van het geschil kennis te nemen (en een vonnis te geven). De rechter verwijst daarvoor naar een Europese wet. Zo’n wet heet (Europese) verordening. Ik ben het met de rechter eens dat hij bevoegd is. Ik ben het echter niet eens met zijn argumenten en ik ben zo brutaal dat hieronder uit een te zetten.

Betwisten? De rechter zegt dat de (exclusieve) keuze die in het arbeidscontract voor Ierse rechtbanken is gemaakt wordt overruled doordat de advocaten van Ryanair de bevoegdheid van de Nederlandse rechter uitdrukkelijk niet hebben betwist. Wat de rechter hier zegt, is volgens mij helemaal niet nodig. In de (Europese) verordening staat namelijk dat de rechter sowieso geen rekening moet houden met dit beding, want het is ongeldig. In een arbeidscontract is zo’n beding namelijk pas geldig als het wordt gemaakt nadat het arbeidsgeschil is ontstaan! En hier is het gemaakt voordat het arbeidsgeschil is ontstaan.

Verklaren? Hoe dan ook: de rechter houdt met dit beding van het arbeidscontract dus geen rekening, al is het dan ook om de verkeerde redenen. Daarmee staat echter nog niet automatisch vast dat de Nederlandse rechter wél bevoegd is. Is dat hier het geval? De rechter zegt van wel omdat de advocaten van Ryanair uitdrukkelijk verklaren dat de piloten gewoonlijk vanuit basis Airport Eindhoven werkten. In de (Europese) verordening staat inderdaad dat de rechter van het land van waaruit werknemer gewoonlijk werkt bevoegd is. Dat is Airport Eindhoven en dus is de Nederlandse rechter bevoegd. Mee eens. Toch maak ik hierover twee kritische opmerkingen.

Nederlandse woonplaats Ten eerste staat in de (Europese) verordening ook dat de rechter van het land waar de werknemer woont bevoegd is. Voor de eisende piloten die in Nederland wonen, had de rechter de ”uitdrukkelijke verklaring” van de advocaten van Ryanair dus helemaal niet nodig. Echter, misschien woonden sommigen in België of Duitsland.

Kort geding Ten tweede is de rechtszaak die de piloten hebben aangespannen een kort geding. Het vonnis gegeven in een kort geding bestaat alleen maar uit voorlopige of bewarende maatregelen. Het is hier niet de plaats om verder uit te weiden over wat dit voor maatregelen zijn. Het punt dat ik wil maken, is dat in de (Europese) verordening staat dat een rechter die in zijn vonnis alleen maar voorlopige of bewarende maatregelen geeft altijd bevoegd is. Met andere woorden: de rechtbank Oost-Brabant was sowieso bevoegd.

BRONNEN

Rechtbank Oost-Brabant 1 november 2018 (ECLI:NL:RBOBR:2018:5330):

Rechtsoverweging 4.2 Omdat Ryanair buiten Nederland is gevestigd en partijen in de arbeidsovereenkomsten een forumkeuze voor de Ierse rechter hebben gemaakt, rijst de vraag naar de rechtsmacht van de Nederlandse voorzieningenrechter. Ryanair heeft tijdens de mondelinge behandeling naar aanleiding van een vraag van de voorzieningenrechter uitdrukkelijk verklaard dat zij de rechtsmacht van de voorzieningenrechter niet betwist. Dat de vliegers hun werk gewoonlijk vanuit de base in Eindhoven verrichten, heeft Ryanair evenmin betwist. Daaruit volgt dat de voorzieningenrechter op grond van artikel 21 van de Verordening (EU) nr. 1215/2012 van 12 december 2012 (hierna: EEX-Vo (herschikt)) rechtsmacht heeft. De forumkeuze voor de Ierse rechter doet op grond van art. 23 van de EEX-Vo (herschikt) aan de rechtsmacht van de voorzieningenrechter niet af.

VERORDENING (EU) Nr. 1215/2012 VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

van 12 december 2012 betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (in het vonnis EEX-Vo genoemd):

Artikel 21 luidt (gedeeltelijk): 1. De werkgever met woonplaats op het grondgebied van een lidstaat kan voor de volgende gerechten worden opgeroepen:

a) voor de gerechten van de lidstaat waar hij zijn woonplaats heeft, of

b) in een andere lidstaat:

i) voor het gerecht van de plaats waar of van waaruit de werknemer gewoonlijk werkt of voor het gerecht van de laatste plaats waar of van waaruit hij gewoonlijk heeft gewerkt, of

ii) wanneer de werknemer niet in eenzelfde land gewoonlijk werkt of heeft gewerkt, voor het gerecht van de plaatsaar zich de vestiging bevindt of bevond die de werknemer in dienst heeft genomen.

Artikel 23 luidt (gedeeltelijk): (Hiervan) kan slechts worden afgeweken door overeenkomsten:

1. gesloten na het ontstaan van het geschil, of

2. die aan de werknemer de mogelijkheid geven de zaak bij andere gerechten dan de in deze afdeling genoemde aanhangig te maken.

Artikel 25 luidt (gedeeltelijk): Indien de partijen, ongeacht hun woonplaats, een gerecht of de gerechten van een lidstaat hebben aangewezen voor de kennisneming van geschillen die naar aanleiding van een bepaalde rechtsbetrekking zijn ontstaan of zullen ontstaan, is dit gerecht of zijn de gerechten van die lidstaat bevoegd, tenzij de overeenkomst krachtens het recht van die lidstaat nietig is wat haar materiële geldigheid betreft. Deze bevoegdheid is exclusief, tenzij de partijen anders zijn overeengekomen.

Artikel 26 luidt (gedeeltelijk): Buiten de gevallen waarin zijn bevoegdheid voortvloeit uit andere bepalingen van deze verordening, is het gerecht van een lidstaat waarvoor de verweerder verschijnt bevoegd. Dit voorschrift is niet van toepassing indien de verschijning ten doel heeft de bevoegdheid te betwisten, of indien er een ander gerecht bestaat dat krachtens artikel 24 bij uitsluiting bevoegd is.

Artikel 35 luidt (gedeeltelijk): In de wetgeving van een lidstaat vastgestelde voorlopige of bewarende maatregelen kunnen bij de gerechten van die staat worden aangevraagd, zelfs indien een gerecht van een andere lidstaat bevoegd is om van het bodemgeschil kennis te nemen.

Wie binnen het CDU kiest Angela Merkel’s opvolger?

6 NOVEMBER 2018 De Duitse bondskanselier Angela Merkel heeft vorige week maandag aangekondigd dat ze het voorzitterschap van haar politieke partij niet meer wil verlengen. Merkel is achttien jaar partijvoorzitter geweest. Enkele kandidaten voor de opvolging: Friedrich Merz, Jens Spahn, Annegret Kramp-Karrenbauer. Het CDU houdt eind dit jaar nieuwe voorzittersverkiezingen. Wie mag daarin stemmen?

CDU CDU is de officiële afkorting voor Christlich Demokratische Union Deutschlands. Het is de grootste partij in de Duitse volksvertegenwoordiging (Bundestag).

Partijleider De partijvoorzitter van het CDU is tevens de politieke leider van de partij. Dat gold al voor Konrad Adenauer in de jaren 50 en 60 en in de jaren 70, 80 en 90 ook voor Helmut Kohl. In Nederland is bij mijn weten de partijvoorzitter niet ook partijleider. Partijleider is een ander. Buma, Asscher en Klaver zijn partijleiders maar geen voorzitters van CDA, PvdA en GroenLinks.

Verkiezing De partijvoorzitter van het CDU wordt niet rechtstreeks gekozen door de ruim 400.000 (gewone) leden van de partij. Men kan lid worden vanaf 16 jaar. De statuten van de partij schrijven in plaats daarvan voor dat de partijvoorzitter in functie wordt door de Bundesparteitag wordt gekozen.

Bundesparteitag De Bundesparteitag is een partijorgaan dat bestaat uit ongeveer 1000 leden. Zij kiezen de partijvoorzitter. Wie heeft die 1000 gekozen? Zij zijn gekozen door de CDU in de deelstaten en regio’s. Het aantal afgevaardigden verschilt per deelstaat. Het hangt niet alleen af van het aantal gewone leden in die deelstaat, maar ook van het aantal stemmen dat bij de laatste parlementsverkiezingen is verkregen. Wie in de deelstaat en regio kiest de afgevaardigden? Opnieuw hoeven dat niet de gewone leden te zijn. Het kunnen namelijk wederom afgevaardigden zijn. In dat geval wordt de partijvoorzitter dus gekozen door de afgevaardigden van de afgevaardigden. Dat mag de CDU van de deelstaat zelf beslissen.

Nordrhein-Westfalen In de aan Nederland grenzende deelstaat Nordrhein-Westfalen zijn het in elk geval afgevaardigden die de leden van de Bundesparteitag kiezen. Dat staat in de statuten van het CDU van deze deelstaat. Hier wordt de partijvoorzitter/partijleider dus gekozen door de afgevaardigden van de afgevaardigden (waarmee niet is gezegd dat hierna de gewone leden wel aan bod zijn).

Democratisch? Gewone leden hebben meer zeggenschap als zij de partijvoorzitter/partijleider rechtstreeks kunnen kiezen. Afgevaardigden zijn beter ”ingevoerd” en kunnen daardoor een betere keuze maken. Moeilijke vraag dus.

BRONNEN

Artikelen 4, 6, 6a, 17, 28 en 29 Statuten CDU Duitsland: https://www.cdu.de/system/tdf/media/statutenbroschuere.pdf?file=1

Artikel 25 Staten CDU Nordhein-Westfalen:

https://www.cdu-nrw.de/sites/default/files/media/docs/satzung_cdu_nrw_2018-06-09.pdf

Eerste Kamer verkiezing: van 17 miljoen inwoners via 570 kiezers naar 75 senatoren

5 NOVEMBER 2018 Op 27 mei 2019 worden de verkiezingen gehouden voor de Eerste Kamer. Wie zijn de kiezers?

75 Senatoren De Eerste Kamer bestaat uit 75 leden, ook wel senatoren geheten. Hun vergaderingen zijn op het Binnenhof.

Staten-Generaal De Eerste Kamer en de Tweede Kamer vormen samen de Staten-Generaal. De Staten-Generaal is het parlement van Nederland. De Eerste Kamer vergadert op het Binnenhof in Den Haag.

Provinciale Staten Het zijn de leden van Provinciale Staten die de Eerste Kamer kiezen. Provinciale Staten is de volksvertegenwoordiging in elke provincie, zeg maar het provinciale parlement. Het zijn de Nederlandse burgers die in die provincie wonen die de Provinciale Staten kiezen: de provinciale verkiezingen. Over ruim vier maanden (20 maart 2019) zijn er weer provinciale verkiezingen. De twaalf nieuwe Provinciale Staten kiezen enkele maanden daarna de Eerste Kamer.

Caribisch Nederland In 2019 mag voor de eerste keer ook Caribisch Nederland meestemmen: dat zijn de bijzondere gemeenten Bonaire, Saba en Sint Eustatius. Geen stem hebben Aruba, Sint Maarten en Curaçao: zij behoren wel tot het koninkrijk maar niet tot Nederland.

15.00 uur De Statenleden van alle twaalf provincies brengen op dezelfde dag en op hetzelfde tijdstip hun stem uit, namelijk op maandag 27 mei 2019 om drie uur in de middag. Zij komen daartoe in een bijzondere vergadering bijeen: elk op hun eigen provinciehuis in de provinciehoofdsteden. Ik weet niet of die vergadering openbaar is.

Stembiljetten Er wordt schriftelijk gestemd. Er wordt gestemd met stembiljetten. Daarop moet het Statenlid het witte stipje rood maken vóór de kandidaat van zijn keuze. Hij of zij mag ook een blanco stem uitbrengen. Het stemmen gebeurt dus hetzelfde als voor gewone burgers in het stemlokaal. Zonder stemhokje evenwel.

570 Het electoraat – de kiezers – bestond bij de vorige Eerste Kamer verkiezingen in 2015 uit 570 personen. Iedereen heeft gestemd en alle stemmen waren geldig. Het aantal Statenleden per provincie verschilt. Zo had Zeeland er 39 en Zuid-Holland 55. Het aantal kiezers verschilt navenant. Zeeland heeft minder inwoners dan Zuid-Holland, en dus is het terecht dat deze provincie minder kiezers heeft dan Zuid-Holland. Zeeland had in 2015 380.000 inwoners. Zuid-Holland 3.600.000. Dat zijn er tien keer zoveel. Het aantal Statenleden is echter niet tien keer zoveel maar nog niet eens twee keer zoveel! Daarmee wordt dan ook rekening gehouden bij het tellen van de stemmen. Ik kom daarop in een volgende bijdrage terug.

BRONNEN

Artikel 51 Grondwet luidt (gedeeltelijk): De Staten-Generaal bestaan uit de Tweede Kamer en de Eerste Kamer. De Tweede Kamer bestaat uit honderdvijftig leden. De Eerste Kamer bestaat uit vijfenzeventig leden.

Artikel Q 1 Kieswet luidt (gedeeltelijk): De leden van de Eerste Kamer worden gekozen door de leden van provinciale staten.

Artikel 7 Provinciewet luidt: Provinciale staten vertegenwoordigen de gehele bevolking van de provincie.

Artikel B 2 Kieswet luidt: De leden van provinciale staten worden gekozen door degenen die op de dag van de kandidaatstelling ingezetenen zijn van de provincie, mits zij Nederlander zijn en op de dag van de stemming de leeftijd van achttien jaar hebben bereikt.

Artikel Ya 30 Kieswet luidt (gedeeltelijk): De leden van de Eerste Kamer worden in de openbare lichamen gekozen door de leden van de kiescolleges.

Artikel Ya 2 Kieswet luidt (gedeeltelijk): In deze afdeling en de daarop berustende bepalingen wordt verstaan onder openbaar lichaam: openbaar lichaam Bonaire, Sint Eustatius of Saba;

Artikel T 1 Kieswet luidt: De stemming vindt plaats op de vierendertigste dag na de kandidaatstelling. De stemming vindt plaats om vijftien uur (Europees-Nederlandse tijd).

Artikel Q 4 Kieswet: De kandidaatstelling voor de verkiezing van de leden van de Eerste Kamer vindt plaats op de dinsdag in de periode van 19 tot en met 25 april.

Artikel Q 1 Kieswet luidt (gedeeltelijk): De leden van provinciale staten komen per provincie in vergadering bijeen tot het uitbrengen van hun stem.

Artikel 23 Provinciewet luidt (gedeeltelijk): De vergadering van provinciale staten wordt in het openbaar gehouden. De deuren worden gesloten, wanneer ten minste een tiende van het aantal leden dat de presentielijst heeft getekend daarom verzoekt of de voorzitter het nodig oordeelt. Provinciale staten beslissen vervolgens of met gesloten deuren zal worden vergaderd.

Artikel T 2 Kieswet luidt (gedeeltelijk): Op het bij de verkiezing te bezigen stembiljet (..)

Artikel T 4 Kieswet luidt (gedeeltelijk): Een statenlid brengt zijn stem uit door een wit stipje, geplaatst vóór de kandidaat van zijn keuze, rood te maken.

Artikel T 5 Kieswet luidt: Na het uitbrengen van zijn stem levert het statenlid het stembiljet dichtgevouwen bij de voorzitter in.

Artikel T 8 Kieswet luidt (gedeeltelijk): Blanco is de stem uitgebracht op een stembiljet dat door de kiezer is ingeleverd zonder dat hij geheel of gedeeltelijk een wit stipje in een stemvak rood heeft gemaakt en zonder dat hij anderszins op het stembiljet geschreven of getekend heeft.

Twee Gelderse burgerinitiatieven: wie niet waagt, die niet wint.

VRIJDAG 2 NOVEMBER 2018. Dit is de tweede bijdrage over het burgerinitiatiefvoorstel in de provincie. Dat is het recht van burgers om een onderwerp op de agenda van de vergadering van Provinciale Staten te plaatsen. Provinciale Staten kunnen dat recht aan de burgers geven. In Zuid-Holland is dat gebeurd in een aparte verordening; in Gelderland is dat sinds dit jaar geregeld in het reglement van orde en in de decennia daarvoor in een nagenoeg gelijkluidende aparte verordening. Eerst vergelijk ik de regelingen van Zuid-Holland en Gelderland; deze vergelijking is (met wijzigingen) overgenomen van de bijdrage van 19 oktober. Daarna ga ik in op de gang van zaken bij twee Gelderse burgerinitiatiefvoorstellen.

Provinciale Staten Provinciale Staten is als het ware het parlement van een provincie. Het aantal volksvertegenwoordigers kan per provincie verschillen. Gelderland en Zuid-Holland hebben elk 55 Statenleden, verdeeld over respectievelijk 11 en 12 fracties.

Vergaderagenda Provinciale Staten stellen zelf de agenda van hun vergadering vast. Dat gebeurt steeds aan het begin van de vergadering. Uiteraard ligt er dan al een voorstel. Agendapunten worden voorgesteld door de Statencommissies of door de Agendacommissie, en ook wel door individuele Statenleden. Maar dat zijn allemaal slechts voorstellen: uiteindelijk beslissen de Statenleden (in vergadering) bij meerderheid over de agenda. De vergaderingen van Provinciale Staten zijn openbaar.

Burgerinitiatiefvoorstel Het burgerinitiatiefvoorstel is een voorstel. Provinciale Staten moeten er een besluit over nemen. Ze hoeven het voorstel natuurlijk niet aan te nemen. Maar ze moeten het wél op hun agenda plaatsen, behandelen en er een besluit over nemen. Het recht van burgerinitiatiefvoorstel gaat dus verder dan het recht van individuele Statenleden om een voorstel te doen om een agendapunt toe te voegen, want Provinciale Staten hoeven zo’n voorstel van een Statenlid niet toe te voegen! Er worden in beide provinciale regelingen aan het burgerinitiatiefvoorstel eisen gesteld, soms dezelfde en soms verschillende.

Woonplaats De indiener en degenen die met hun handtekening het voorstel willen ondersteunen, moeten in de provincie wonen.

Nederlander? In beide provincies moet de indiener de Nederlandse nationaliteit bezitten. In Zuid-Holland moeten ook degenen die met hun handtekening het voorstel willen ondersteunen Nederlander zijn.

18+? In beide provincies hoeven degenen die met hun handtekening het voorstel willen ondersteunen niet meerderjarig te zijn: 15 (Zuid-Holland) of 16 jaar (Gelderland) is oud genoeg. In Gelderland moet de indiener wel meerderjarig zijn.

750/1000 In Zuid-Holland is het vereiste minimumaantal handtekeningen die het voorstel ondersteunen 1/3 hoger dan in Gelderland, namelijk 1000 in plaats van 750. In Zuid-Holland wonen dan ook anderhalf keer zoveel mensen.

Onderwerp Uiteraard moet het een onderwerp zijn waarover Provinciale Staten gáán. In Zuid-Holland wordt bovendien geëist dat het onderwerp in de afgelopen 12 maanden niet reeds stond op de agenda van Provinciale Staten. In Gelderland mag het niet over provinciale belastingen gaan.

Schriftelijke toelichting Het voorstel moet schriftelijk worden ingediend bij de Commissaris van de Koning, inclusief schriftelijke toelichting (motivering).

Geldig of ongeldig Voordat men aan de inhoudelijke behandeling van het voorstel toekomt, wordt eerst de geldigheid ervan getoetst. In Gelderland nemen provinciale staten in hun eerstvolgende vergadering een besluit over die geldigheid en wordt het voorstel – als het geldig wordt bevonden– in een volgende vergadering inhoudelijk behandeld.

Mondelinge toelichting In Zuid-Holland wordt het geldige burgerinitiatiefvoorstel altijd eerst inhoudelijk behandeld in een Statencommissie; in Gelderland hoeft dat niet per se het geval te zijn, maar kan het wel zo gaan. In beide provincies wordt de indiener uitgenodigd om het voorstel in de commissievergadering mondeling toe te lichten. In Gelderland mag hij zelfs aan de discussie in die commissie deelnemen. Daarna wordt het in de eerstvolgende plenaire vergadering van Provinciale Staten geagendeerd. Ook daarvoor wordt de indiener uitgenodigd, maar is zijn spreektijd beperkt tot 5 minuten (Zuid-Holland) en mag hij niet aan de discussie deelnemen (beide provincies).

Stop de hobbyjacht In april 2016 wordt bij de provincie Gelderland het burgerinitiatiefvoorstel ingediend Van vogelvrij naar kogelvrij, Stop de hobbyjacht. Het voorstel vraagt provinciale staten onder andere om beleid te maken waardoor voor de jacht op vrij bejaagbare diersoorten alleen nog vergunningen worden afgegeven als dat echt noodzakelijk is. Hazen, fazanten en wilde eenden zijn enkele van de vrij bejaagbare diersoorten in ons land.

2200 De geldigheid van het voorstel moest in de eerstvolgende vergadering van Provinciale Staten op de agenda staan. Dat is ook gebeurd. Het onderwerp stond als zestiende punt op de agenda van 26 mei 2016. De twee indieners en de handtekeningen van degenen die het voorstel ondersteunden voldeden aan alle eisen; zo waren er bijvoorbeeld 2200 handtekeningen, bijna drie keer zoveel als nodig.

Toch vonden de fracties van VVD, CDA, D66, PvdA en SGP dat het voorstel ongeldig was, omdat Provinciale Staten er niet over gingen. Het onderwerp was geen bevoegdheid van Provinciale Staten; het was een bevoegdheid van de minister van Economische Zaken. De fracties van ChristenUnie, PVV en GroenLinks waren het daarmee niet eens. Maar zij vormden de minderheid.

N345 Voorst Enkele jaren eerder – begin november 2010 – wordt bij de provincie Gelderland het burgerinitiatiefvoorstel N345 Voorts ingediend. Het voorstel vraagt provinciale staten te bevorderen dat de zogenoemde Spoorlijnvariant zal worden meegenomen in de MER-procedure voor de aanpassing van de provinciale weg N345 in of bij de gemeente Voorst.

Voorstel geldig De twee indieners en de handtekeningen van degenen die het voorstel ondersteunden voldeden aan alle eisen; zo waren er bijvoorbeeld 1250 handtekeningen geplaatst. Volgens Provinciale Staten was ook aan de overige eisen voldaan, want in hun vergadering van 10 november is het burgerinitiatiefvoorstel geldig verklaard.

Voorstel behandeld In de daaropvolgende Statenvergadering van 15 december 2010 stond de inhoudelijke behandeling van het burgerinitiatiefvoorstel op de agenda, onder punt 11. Allereerst kreeg de indiener het woord om een mondelinge toelichting te geven. Daarna gaven de fracties een reactie op het voorstel. Ten slotte reageerde de verantwoordelijke gedeputeerde; die adviseerde om het voorstel niet aan te nemen.

Voorstel afgewezen Helaas voor de indieners blijkt een Statenmeerderheid dat inderdaad niet te doen. Alleen VVD, GroenLinks, D66, Partij voor de Dieren en regionale partij GVB steunen het voorstel, om uiteenlopende redenen.

BRONNEN

Artikel 12 Reglement van Orde voor de vergaderingen van Provinciale Staten, de Statencommissies, het Fractievoorzittersoverleg en de Agendacommissie van de provincie Zuid-Holland (2017) luidt (gedeeltelijk): Provinciale Staten stellen bij aanvang van de vergadering de agenda voor de vergadering vast.

Artikel 13 luidt (gedeeltelijk): Ieder lid kan Provinciale Staten verzoeken punten aan de agenda toe te voegen of af te voeren.

Artikel 104 luidt (gedeeltelijk): Tot de werkzaamheden ter uitvoering van de taken van de Agendacommissie behoren in ieder geval het opstellen van de conceptagenda’s voor de vergaderingen van Provinciale Staten, alsmede het doen van voorstellen omtrent de wijze van behandeling van de daarop gestelde agendapunten.

Artikel 12 Rectificatie Besluit van Provinciale Staten van de provincie Gelderland houdende regels omtrent het reglement van orde Reglement van Orde provinciale Staten van Gelderland 2017 luidt (gedeeltelijk): Lid 1. De voorzitter stelt met inachtneming van de behandeladviezen van de Statencommissies de agenda van de vergadering voorlopig op. Lid 2. Ieder lid van Provinciale Staten kan tot 12.00 uur op de maandag voorafgaand aan de vergadering onderwerpen indienen ter plaatsing op de agenda. De voorzitter kan eveneens aanvullingenvoorstellen op de agenda. Lid 3. Bij aanvang van de vergadering beslissen Provinciale Staten over de aanvullingen op de agenda als bedoeld in het tweede lid en stellen de agenda vast.

Artikel 23 Provinciewet luidt (gedeeltelijk): De vergadering van provinciale staten wordt in het openbaar gehouden.

Artikel B2 Kieswet luidt: De leden van provinciale staten worden gekozen door degenen die op de dag van de kandidaatstelling ingezetenen zijn van de provincie, mits zij Nederlander zijn en op de dag van de stemming de leeftijd van achttien jaar hebben bereikt.

Verordening recht van initiatief Zuid-Holland, 2014:

Artikel 2 luidt: Lid 1. Ingezetenen van de provincie Zuid-Holland hebben de mogelijkheid om aan Provinciale Staten van Zuid-Holland een initiatiefvoorstel ter besluitvorming voor te leggen. Lid 2. Gerechtigd tot het indienen van een initiatiefvoorstel als bedoeld in het eerste lid zijn degenen die krachtens de Kieswet kiesgerechtigd zijn voor de verkiezing van de leden van Provinciale Staten van Zuid-Holland, alsmede ingezetenen van de provincie Zuid-Holland van vijftien jaar en ouder die met uitzondering van hun leeftijd voldoen aan de vereisten voor het kiesrecht voor de leden van Provinciale Staten. Lid 3.Voor de beoordeling of aan de vereisten voor initiatiefgerechtigdheid is voldaan, is de toestand op de dag van indiening van het burgerinitiatiefvoorstel bepalend.  

Artikel 3 luidt (gedeeltelijk): Een burgerinitiatiefvoorstel houdt niet in: a. een onderwerp dat niet behoort tot de bevoegdheid van Provinciale Staten; d. een onderwerp waarover korter dan een jaar voor indiening van het burgerinitiatiefvoorstel door Provinciale Staten een besluit is genomen, dan wel in een vergadering van Provinciale Staten onderwerp van behandeling is geweest.

Artikel 4 luidt: Niet ontvankelijk is het verzoek dat: -niet door ten minste 1000 initiatiefgerechtigden wordt ondersteund; -een onderwerp als bedoeld in artikel 3 bevat, of -niet voldoet aan de voorwaarden en vereisen voor indiening, als gesteld in artikel 5.  

Artikel 5 luidt (gedeeltelijk): Lid 1. Een burgerinitiatiefvoorstel wordt schriftelijk ingediend bij de voorzitter van Provinciale Staten. 2. Het verzoek bevat ten minste: a. een nauwkeurige omschrijving van het burgerinitiatiefvoorstel; b. een toelichting op het burgerinitiatiefvoorstel; c. een globale raming van de kosten indien uit de realisering van het burgerinitiatief kosten voortvloeien; d. de achternaam, de voornamen, het adres, de geboortedatum (alle duidelijk leesbaar) en de handtekening van de indiener en zijn plaatsvervanger, en e. een lijst met de voornamen, achternamen, adressen, geboortedata (alle duidelijk leesbaar) en handtekeningen van de initiatiefgerechtigden die het voorstel ondersteunen.

Artikel 6 luidt (gedeeltelijk): Lid 1. Het Presidium van Provinciale Staten vormt zich zo spoedig mogelijk na de datum van indiening van het burgerinitiatiefvoorstel een oordeel over de vraag of het voorstel voldoet aan de vereisten, zoals gesteld in artikel 2 t/m 5 van deze verordening. Lid 2. Indien het Presidium van oordeel is dat het burgerinitiatiefvoorstel niet aan de daaraan te stellen vereisten voldoet, zendt het Presidium het voorstel aan Provinciale Staten, met het advies dit in haar eerstvolgende vergadering niet ontvankelijk te verklaren. Lid 4. Indien het Presidium van oordeel is dat het burgerinitiatiefvoorstel aan de daaraan te stellen vereisten voldoet, verklaart het Presidium het voorstel ontvankelijk en zendt dit ter behandeling aan de Statencommissie die het aangaat.

Artikel 7 luidt (gedeeltelijk): Nadat het Presidium een burgerinitiatiefvoorstel overeenkomstig artikel 6, vierde lid aan een Statencommissie heeft gezonden, wordt het voorstel door die commissie zo spoedig mogelijk voor inhoudelijke behandeling geagendeerd. De voorzitter van Statencommissie nodigt de indiener van het burgerinitiatiefvoorstel schriftelijk uit voor de commissievergadering waarvoor het burgerinitiatiefvoorstel is geagendeerd en stelt deze in de gelegenheid het voorstel tijdens die vergadering mondeling toe te lichten.

Artikel 8 luidt (gedeeltelijk): Nadat de Statencommissie het burgerinitiatief ter besluitvorming aan Provinciale Staten hebben gezonden, agenderen Provinciale Staten het voorstel voor haar eerstvolgende vergadering. De voorzitter van Provinciale Staten nodigt de indiener schriftelijk uit voor de vergadering waarvoor het burgerinitiatiefvoorstel is geagendeerd en verleent tijdens die vergadering aan de indiener maximaal vijf minuten spreektijd om het burgerinitiatiefvoorstel nogmaals toe te lichten.

Hoofdstuk 11 Burgerinitiatief Rectificatie Besluit van Provinciale Staten van de provincie Gelderland houdende regels omtrent het reglement van orde Reglement van Orde provinciale Staten van Gelderland 2017:

Artikel 84 luidt: Een burgerinitiatiefvoorstel heeft betrekking op een aangelegenheid, waarover Provinciale Statenbeslissingsbevoegd zijn. Het burgerinitiatiefvoorstel bestaat uit een nauwkeurig omschreven voorstel voor een door Provinciale Staten te nemen beslissing, voorzien van een uiteenzetting over de daaraan ten grondslag liggende motieven. Het voorstel heeft geen betrekking op een aangelegenheid die gaat over: de rechtspositie van ambtsdragers of gewezen ambtsdragers als zodanig dan wel hun nagelaten betrekkingen of hun rechthebbenden; of de provinciale belastingen, bedoeld in hoofdstuk XV van de Provinciewet.

Artikel 85 luidt (gedeeltelijk): Ieder die gerechtigd is tot deelname aan de verkiezing van de leden van Provinciale Staten van Gelderland kan een verzoek tot agendering van een burgerinitiatiefvoorstel indienen. De indiener dient zijn verzoek tot agendering van een burgerinitiatiefvoorstel schriftelijk in bij de voorzitter van Provinciale Staten. Het verzoek wordt ondertekend door de indiener en bevat zijn achternaam, voornamen, adres en geboortedatum. De indiener voegt bij het verzoek een lijst van personen die het verzoek ondersteunen. De lijst bevat de achternaam, voornamen, adres, geboortedatum en handtekening van deze personen.

Artikel 86 luidt (gedeeltelijk): Provinciale Staten beslissen in de eerstvolgende vergadering na ontvangst van het verzoek over de geldigheid van het burgerinitiatiefvoorstel. Indien de eerstvolgende vergadering plaatsvindt binnen twee weken na ontvangst van het verzoek, beslissen zij in de daaropvolgende vergadering. Het verzoek is geldig indien: ten minste 750 andere personen die 16 jaar of ouder en woonachtig in Gelderland zijn het verzoek ondersteunen; het voldoet aan de overige vereisten uit dit hoofdstuk.

Artikel 87 luidt (gedeeltelijk): Indien Provinciale Staten het verzoek als geldig aanmerken, agenderen zij het burgerinitiatiefvoorstel voor hun eerstvolgende vergadering. Zij agenderen het voorstel voor een latere vergadering indien dat noodzakelijk is in verband met de wettelijke vereiste voorbereidingsprocedure van de voorgestelde beslissing of wanneer voorafgaande behandeling door een Statencommissie wenselijk wordt geacht. De indiener van het verzoek wordt in de gelegenheid gesteld om het burgerinitiatiefvoorstel tijdens de vergadering van Provinciale Staten toe te lichten, direct voorafgaande aan de behandeling van het voorstel. Hij neemt niet deel aan de beraadslaging over het voorstel. Indien het burgerinitiatiefvoorstel geagendeerd is voor de vergadering van een Statencommissie wordt de indiener in de gelegenheid gesteld om het burgerinitiatiefvoorstel tijdens de vergadering toe te lichten en deel te nemen aan de beraadslaging over het voorstel.

Verordening burgerinitiatief Gelderland 2003 (inhoudelijk vrijwel gelijk):

http://decentrale.regelgeving.overheid.nl/cvdr/xhtmloutput/Actueel/Gelderland/CVDR321607.html

Verslag van de vergadering van Provinciale Staten van Gelderland van 26 mei 2016, zie agendapunt 16:

https://gelderland.stateninformatie.nl/document/3603495/1/PS_-_Verslag_van_de_vergadering_van_Provinciale_Staten_van_25_mei_2016_%28PS2016-400%29

Verslag van de vergadering van Provinciale Staten van Gelderland van 15 december 2010, zie agendapunt 11:

https://gelderland.stateninformatie.nl/document/2388612/1/Bijlage_3_Verslag_van_de_vergadering_van_Provinciale_Staten_op_15_december_2010