Categorie: Provincies

Vrijdag 22 december 2017. Provinciale staten van Zuid-Holland hebben afgelopen woensdag 20 december hun maandelijkse vergadering gehouden. Op de agenda stond onder andere het voorstel voor de Verordening precariobelasting Zuid-Holland 2018, bij agendapunt 3 onderdeel e. Het voorstel is om de huidige verordening hier en daar gewijzigd vast te stellen en te laten gelden vanaf 1 januari.

Precariobelasting is een belasting die de provincie heft voor het hebben van voorwerpen die zich op, onder of boven provinciale grond bevinden (1), zoals een ligplaats voor een boot op het water, een standplaats voor een bloemenkiosk op het trottoir, een reclamebord boven de straat of een ondergrondse leiding (2).

Wie er besluit. Provinciale staten zijn degenen die mogen besluiten over het voorstel (3). Gedeputeerde staten hebben het voorstel gemaakt, omdat zij de beslissingen van provinciale staten moeten voorbereiden (4). Portefeuillehouder is gedeputeerde Jeannette Baljeu (VVD).

Zonder beraadslaging of stemming. Het voorstel stond op de agenda onder de hamerstukken en dus hebben provinciale staten er niet over beraadslaagd. Er is ook niet gestemd over het voorstel, omdat er geen stemming gevraagd is. In dat geval stelt de voorzitter – dat is de commissaris (5) – dat het voorstel is aangenomen (6), zoals ook afgelopen woensdag gebeurde. Eén fractie heeft een stemverklaring afgelegd: de fractie van de PVV zegt daarin dat zij tegen het voorstel is, omdat zij tegenstander is van (elke) provinciale precariobelasting. De provincie is niet verplicht om precariobelasting te heffen. Alle andere fracties steunen het voorstel echter.

Pas gelding na bekendmaking. De Verordening precariobelasting Zuid-Holland 2018 is een verordening die is bedoeld om voor burgers te gelden, zoals ondernemers. Dus heeft de verordening externe werking en is het een algemeen verbindend voorschrift. Een algemeen verbindend voorschrift van de provincie kan pas gaan gelden nadat het is bekendgemaakt in het Provinciaal Blad (7); dit blad is ook digitaal te lezen. De commissaris en de griffier moeten alle stukken ondertekenen die van provinciale staten uitgaan (8), inclusief het stuk waarmee het besluit van provinciale staten wordt ingeschreven in het Provinciaal Blad. In de verordening staat dat zij gaat gelden vanaf 1 januari 2018 (9). Inschrijving in het provinciaal blad zal dus moeten gebeuren tussen 21 december (dag na vaststelling) en 1 januari.

Noten

1:artikel 222c Provinciewet

2:Tarieventabel bij Verordening precariobelasting Zuid-Holland 2018

3:artikel 220 Provinciewet

4:artikel 158 Provinciewet

5:artikel 9 Provinciewet

6:artikel 39 Reglement van Orde voor de vergaderingen van Provinciale Staten, de Statencommissies, het Fractievoorzittersoverleg en de Agendacommissie van de provincie Zuid-Holland

7:artikel 136 Provinciewet

8:artikel 32a Provinciewet

9:artikel 17 Verordening precariobelasting Zuid-Holland 2018

Vrijdag 15 december 2017. Woensdag 20 december vergadert provinciale staten van Zuid-Holland. De Statenleden hebben twee weken eerder een uitnodiging ontvangen van de commissaris van de Koning. Daarbij zaten ook de agenda en vergaderstukken; vanaf dat moment kan iedereen ze inzien (1), bijvoorbeeld op de website van de provincie (2).

Conceptagenda De agenda is hier de conceptagenda. Hij wordt pas definitief aan het begin van de vergadering. Dan wordt de agenda namelijk vastgesteld door provinciale staten; meestal is dat bij agendapunt 1, de regeling van werkzaamheden (3).

Agendacommissie De conceptagenda wordt opgesteld door de Agendacommissie (4). Daarin hebben zitting de commissaris, de vier commissievoorzitters en de voorzitter van de Commissie voor Onderzoek van de Rekening. Voorzitter is de commissaris. De griffier maakt er ook deel van uit, maar als er gestemd wordt, mag hij niet meestemmen (5). Bij een stemming beslist de meerderheid van de aanwezigen; bij het staken der stemmen beslist de commissaris (6). De vergaderingen zijn in beginsel openbaar (7). Er wordt ook een verslag van gemaakt dat iedereen op de website van de provincie zou kunnen inzien (8), maar ik heb er nog geen kunnen vinden.

Toevoegen van agendapunten. Elk Statenlid kan voorstellen een agendapunt toe te voegen aan de conceptagenda (9). Hij moet zijn voorstel wel toelichten (10). Voor de vergadering van 20 december stellen statenleden van GroenLinks en 50PLUS voor om de (ontwerp) Nota Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving 2018-2021 toe te voegen aan de agenda. Provinciale staten zullen beslissen of het agendapunt daadwerkelijk wordt toegevoegd; die beslissing nemen ze bij agendapunt 1.

Bespreekstukken en hamerstukken. De Agendacommissie maakt niet alleen een concept van de agendapunten maar ook of bij een agendapunt sprake is van bespreekstuk of hamerstuk (11). Bij een bespreekstuk nemen provinciale staten pas een besluit na beraadslagingen. Bij een hamerstuk nemen zij een een besluit zonder beraadslagingen. De bespreekstukken staan bij agendapunt 2; de hamerstukken bij agendapunt 3.

Noten

1:artikel 19 Provinciewet

2:artikel 11 Reglement van Orde voor de vergaderingen van Provinciale Staten, de Statencommissies, het Fractievoorzittersoverleg en de Agendacommissie van de provincie Zuid-Holland (afgekort: RvO)

3:artikel 12 RvO

4:artikel 104 RvO

5:artikel 103 RvO

6:artikel 112 RvO

7:artikel 109 RvO

8:artikel 113 RvO

9:artikel 143a Provinciewet

10:artikel 13 RvO

11:artikel 104 RvO.

Vrijdag 1 december 2017. Provinciale staten kunnen statencommissies instellen die besluitvorming van provinciale staten kunnen voorbereiden en die met gedeputeerde staten of de commissaris kunnen overleggen (1). In Zuid-Holland zijn vier statencommissies ingesteld: Bestuur en Middelen (BenM), Duurzame Ontwikkeling (geen officiële afkorting), Ruimte en Leefomgeving (RenL) en Verkeer en Milieu (VenM).

Bij de samenstelling van een statencommissie moeten provinciale staten, voor zover het de benoeming betreft van leden van provinciale staten, zorgen voor een evenwichtige vertegenwoordiging van de in provinciale staten vertegenwoordigde groeperingen (2). In Zuid-Holland zijn alle statenleden automatisch lid van elke statencommissie (3).

Een vergadering gaat pas door als minstens 28 statenleden zijn vertegenwoordigd (4). Een fractie is met hooguit drie statenleden aanwezig in een vergadering (5). Slechts een van hen voert het woord over een onderwerp (6). Dat gebeurt pas nadat de commissievoorzitter spreker het woord heeft gegeven (7). Een onderwerp wordt in beginsel in twee termijnen behandeld (8). De woordvoerder voert in elke termijn slechts een keer het woord (9).

Commissievoorzitters

Commissievoorzitter moet statenlid zijn (10). In Zuid-Holland benoemen provinciale staten de commissievoorzitters (11). Benoemd werden statenleden van VVD, CDA, Pvda en D66. Slechts een van de vier is dus van een oppositiepartij (PvdA).

De commissievoorzitter mag ter vergadering ook zelf het woord voeren over een onderwerp (12).

Gedeputeerden

De commissie mag een gedeputeerde uitnodigen om ter vergadering aanwezig te zijn (13). In Zuid-Holland gebeurt dat door vermelding van diens naam bij een agendapunt (14). Hij of zij moet dan komen of een andere gedeputeerde in de plaats sturen (15). Een gedeputeerde mag ook zonder uitnodiging aanwezig zijn en het woord voeren (16), uiteraard pas nadat de commissievoorzitter hem of haar het woord heeft verleend (17).

Publiek

De vergadering van een commissie is openbaar (18), zodat publiek aanwezig mag zijn op de daarvoor aangewezen plaatsen (19). Er wordt eens per maand in het Provinciehuis in Den Haag vergaderd, terwijl de vergadering ook thuis op internet via webcast is te volgen.

1: artikel 80 lid 1 Provinciewet

2: artikel 80 lid 3 Provinciewet

3: artikel 64 lid 1 Reglement van Orde voor de vergaderingen van Provinciale Staten, de Statencommissies, het Fractievoorzittersoverleg en de Agendacommissie van de provincie Zuid-Holland

4: artikel 73 lid 1 van het Reglement van Orde

5: artikel 64 lid 2 van het Reglement van Orde

6: artikel 64 lid 4 van het Reglement van Orde

7: artikel 77 lid 3 van het Reglement van Orde

8: artikel 78 lid 1van het Reglement van Orde

9: artikel 78 lid 3 van het Reglement van Orde

10: artikel 80 lid 4 Provinciewet

11: artikel 69 lid 2 van het Reglement van Orde

12: artikel 80 lid 5 juncto artikel 21 lid 1 Provinciewet

13: artikel 80 lid 5 juncto artikel 21 lid 3 Provinciewet

14: artikel 66 lid 2 Reglement van Orde

15: artikel 66 lid 3 Reglement van Orde

16: artikel 80 lid 5 juncto artikel 21 lid 2 Provinciewet

17: artikel 77 lid 3 Reglement van Orde

18: artikel 80 lid 5 juncto artikel 23 lid1 Provinciewet

19: artikel 80c lid 1 Reglement van Orde

Vrijdag 24 november 2017. Het dagelijks bestuur van een provincie heet gedeputeerde staten. Het bestaat uit de commissaris van de Koning en maximaal zeven anderen; die anderen heten gedeputeerden. In Zuid-Holland zijn er vijf gedeputeerden. Zij moeten de Nederlandse nationaliteit hebben en in Zuid-Holland wonen. Als ze lid zijn van provinciale staten – dat is het parlement van de provincie (zie ook mijn blog van 17 november) – moeten ze dat lidmaatschap beëindigen. Ze mogen evenmin gemeenteraadslid, wethouder of burgemeester zijn.

Commissaris van de Koning

De regering benoemt de commissaris van de Koning voor zes jaar en volgt daarbij in principe de aanbeveling van provinciale staten. Jaap Smit is in 2013 als commissaris in Zuid-Holland benoemd; zijn eerste termijn loopt dus tot 2019. De vorige provinciale staten hebben daarvoor een aanbeveling gedaan. De commissaris is de voorzitter van gedeputeerde staten. De vergaderingen zijn niet openbaar. Alle stukken die van gedeputeerde staten uitgaan moeten worden ondertekend door de commissaris en de secretaris.

Coalitieakkoord 2015

Elke nieuwe provinciale staten kiest en benoemt de gedeputeerden. Daaraan gaan onderhandelingen tussen de verschillende fracties in provinciale staten vooraf. Bij die onderhandelingen gaat het er vooral om tot afspraken te komen over het nieuwe beleid, en minder over wie de gedeputeerden worden. Er moet een coalitieakkoord tot stand komen tussen fracties die samen de meerderheid hebben in provinciale staten. In Zuid-Holland hebben VVD, CDA, D66 en SP elkaar gevonden in een coalitieakkoord met de naam Slimmer, schoner en sterker. Deze vier fracties bezitten 29 van de 55 zetels. Dat is dus een meerderheid, maar ondanks dat er vier partijen meedoen is het geen heel grote meerderheid! De fracties hebben niet lang over dit coalitieakkoord hoeven onderhandelen: provinciale verkiezingen waren op 18 maart 2015 en het akkoord was in mei al helemaal klaar, inclusief de keuze van de gedeputeerden die het gaan uitvoeren.

Voortgezette coalitie

Het zal er zeker mee te maken hebben gehad dat deze coalitie een voortzetting is van de vorige. Ook toen werd de coalitie gevormd door VVD, CDA, D66 en SP. Deze partijen bezaten in de vorige periode 28 van de 55 zetels; dat is een zetel minder dan nu. Er is wel meer ”onderling geschoven” met zetels: de VVD heeft twee zetels verloren terwijl D66 er twee en CDA er een heeft gewonnen. De verdeling van gedeputeerden over de partijen is dezelfde: twee voor VVD en voor de andere partijen elk een. Rik Janssen (SP) en Han Weber (D66) waren ook in de vorige coalitie gedeputeerden.

Vertrouwen

Gedeputeerden moeten het (politieke) vertrouwen hebben van provinciale staten. Niet alleen bij hun benoeming maar ook daarna. Anders moeten ze aftreden. Ze kunnen niet aanblijven zonder het vertrouwen van de meerderheid van provinciale staten. Provinciale staten kunnen ook het vertrouwen opzeggen in één van de gedeputeerden terwijl ze vertrouwen behouden in de andere gedeputeerden.

Juridische bronnen: Provinciewet artikelen 34, 35a, 35b en 10, 35c, 36, 49, 54, 59a, 61

Vrijdag 17 november 2017. Het provinciebestuur bestaat uit een volksvertegenwoordiging en een dagelijks bestuur. Die volksvertegenwoordiging heet Provinciale Staten. Provinciale staten wordt gekozen door alle meerderjarige Nederlanders die in de provincie wonen (en die van hun stemrecht gebruik maken).

De laatste verkiezingen voor Provinciale Staten waren in 2015. De volgende zijn in 2019. Er zijn 55 Statenleden. Het aantal Statenleden verschilt per provincie (artikel 8 lid 1 Provinciewet). Zeeland heeft met minder dan 400.000 inwoners 39 Statenleden. Zuid-Holland is de provincie met de meeste inwoners. Alle provincies met meer dan 2 miljoen inwoners hebben 55 Statenleden, zodat niet alleen Zuid-Holland (3,6 miljoen) maar ook bijvoorbeeld Noord-Holland (2,7 miljoen) 55 Statenleden heeft.

Die 55 Zuid-Hollandse Statenleden zijn verdeeld over elf fracties en groepen. De VVD is met tien leden de grootste fractie. Daarna volgen PVV en D66 met zeven leden, CDA is met zes leden net zo groot als de gecombineerde fractie van CU en SGP, PvdA en SP hebben elk vijf leden, GroenLinks drie leden, Partij voor de Dieren en 50PLUS elk twee leden en ten slotte zijn er nog de Groep Ellen Verkoelen en Groep Leefbaar Zuid-Holland met elk een lid.

De VVD is in de afgelopen dertig jaar als grootste partij bij de helft van alle Zuid-Hollandse provinciale verkiezingen uit de stembus gekomen. Groep Leefbaar Zuid-Holland is een afscheiding van PVV; Groep Ellen Verkoelen is een afscheiding van CDA.

Statenleden die zich na de verkiezingen afscheiden van een fractie worden beschouwd als een groep (artikel 5a Reglement van Orde voor de vergaderingen van Provinciale Staten, afgekort RvO).

Er wordt in de regel eens per maand op een woensdag vergaderd. De vergaderingen worden gehouden op het Provinciehuis in Den Haag. Zij zijn openbaar (artikel 23 lid 1 Provinciewet) en kunnen ook thuis gevolgd worden via de webcast.

Statenleden hebben een vaste plaats in de vergaderzaal (artikel 15 RvO).

Naarmate een fractie/groep groter is heeft zij recht op meer spreektijd in de vergadering (artikel 20 lid 3 RvO). Een groep krijgt minder spreektijd dan een fractie van dezelfde omvang (artikel 20 lid 3 RvO).

Voorzitter van de vergadering is de commissaris van de Koning (artikel 9 Provinciewet), de heer Jaap Smit. Hij is benoemd door de regering, maar de regering volgt in beginsel de aanbeveling van Provinciale Staten (artikel 61 Provinciewet).