DONDERDAG
31 JANUARI 2019 Uit krantenberichten in de afgelopen weken blijkt dat
het niet goed gaat met (gerechts)deurwaarders in ons land. Ondanks
toename van de schuldenaren. De voorzitter van de Koninklijke
Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders zegt in een interview
dat dit vooral komt door de verhoogde griffierechten. Wat is de
rechtspositie van de deurwaarder en wat mag en moet hij zoal doen?
Beslag De deurwaarder overhandigt de dagvaarding aan iemand die door een ander is gedagvaard om voor de rechtbank te verschijnen. De deurwaarder legt beslag op zaken van de schuldenaar als die zijn schuld niet op tijd betaalt. Als de huur voor een woning niet op tijd is betaald, kan de deurwaarder (soms) tot ontruiming overgaan. Hij doet dit achtereenvolgens in opdracht van de eisende partij, de schuldeiser en de verhuurder.
Ambtenaar
De deurwaarder is een ambtenaar. Hij wordt benoemd per koninklijk
besluit. Het gebruik van de gerechtsdeurwaarderstitel is wettelijk
beschermd. Wat zijn taken zijn, is vastgelegd in de wet.
Nederlander De deurwaarder moet onder andere de opleiding tot
deurwaarder hebben gevolgd en de Nederlandse nationaliteit hebben of
de nationaliteit van een ander land van de EU.
Eed
Hij heeft
ook een eed of belofte
afgelegd, waarin hij
bijvoorbeeld getrouwheid aan
de Koning en de Grondwet zweert
of belooft.
Mag
of Moet De deurwaarder werkt in opdracht. Zonder opdrachtgever
doet hij (of zij) niets. Hij mag overal in Nederland
opdrachten uitvoeren. Hij moet alle opdrachten uitvoeren in
zijn arrondissement. Het arrondissement is het deel van
Nederland waarin zijn vestigingsplaats is gelegen. Bij benoeming
wordt hem een vestigingsplaats toegewezen. De
omvang van het arrondissement verschilt per arrondissement. Soms valt
het samen met een provincie, zoals het arrondissement Gelderland.
Soms valt het samen met meer dan één provincie, zoals het
arrondissement Noord-Nederland, dat de drie noordelijke provincies
omvat. Maar soms omvat het slechts een deel van een provincie, zoals
het arrondissement Den Haag. Als
zijn arrondissement meer dan één provincie omvat, moet hij alleen
de opdrachten uitvoeren in de provincie van zijn vestigingsplaats.
Dreverhaven
De deurwaarder mag geen opdrachten uitvoeren voor zichzelf en zijn
familie. Hij mag evenmin opdrachten uitvoeren tégen hen. Hij mag
bijvoorbeeld geen beslag leggen op zaken van zichzelf of zijn
familie. Dat alles geldt ook voor kinderen waarvan hij niet de
juridische vader is maar wel de biologische verwekker. In de
Nederlandse speelfilm Karakter
uit 1997 van Mike van Diem (naar een boek van Ferdinand Bordewijk uit
1928) legt de Rotterdamse deurwaarder Dreverhaven beslag op boeken
van Johan Katadreuffe, het door hem verwekte kind dat woont bij zijn
moeder. Bovendien is het beslag het gevolg van een schuld die
Katadreuffe eigenlijk aan Dreverhaven zélf heeft, dat wil zeggen hij
heeft geld geleend van de bank waarvan Dreverhaven eigenaar is. Anno
2019 had Dreverhaven dat beslag niet mogen leggen.
Rechtshulp
De deurwaarder is ook aan allerlei gedragsregels gebonden die niet in
de wet staan, bijvoorbeeld regels die de Koninklijke Organisatie van
Gerechtsdeurwaarders heeft opgesteld, een organisatie waarvan elke
deurwaarder lid moet zijn. Zo´n regel is bijvoorbeeld dat hij
schuldenaren er soms op moet wijzen dat ze gefinancierde rechtshulp
kunnen inroepen.
Geweld
Voor het leggen van beslag mag de deurwaarder elke plaats
betreden. Als hij beslag gaat leggen op de zaken die een schuldenaar
in zijn woning heeft, dan mag hij ook die woning binnengaan. Ook als
de schuldenaar dat weigert of niet thuis is. In diet laatste twee
gevallen moet de deurwaarder de hulp inroepen van de politie en kan
hij vervolgens de woning zo nodig met geweld binnengaan.
Pensioen
Deurwaarders
moeten uiterlijk op hun zeventigste van hun welverdiende pensioen
gaan genieten.
BRONNEN:
“Beslag”
Artikel
2 van de Gerechtsdeurwaarderswet luidt (gedeeltelijk): Lid 1. De
gerechtsdeurwaarder is in het bijzonder belast met: a. het doen van
dagvaardingen en andere betekeningen, behorende tot de rechtsingang
of de instructie van gedingen; b. het doen van gerechtelijke
aanzeggingen, bekendmakingen, protesten en verdere exploten; c.
ontruimingen, beslagen, executoriale verkopingen, gijzelingen en
andere handelingen, behorende tot of vereist voor de uitvoering van
executoriale titels dan wel voor de bewaring van rechten; d. het doen
van protesten van non-acceptatie of non-betaling van wissels,
orderbiljetten en dergelijke en het opmaken van een akte van
interventie aan de voet van het protest; e. het ambtelijk toezicht
bij vrijwillige openbare verkopingen van roerende lichamelijke zaken
bij opbod, bij opbod en afslag, of bij afslag. Lid 4. De hoofdstukken
3 en 4 van de Algemene wet bestuursrecht zijn niet van toepassing op
ambtshandelingen en de weigering deze te verrichten.
“Ambtenaar”
Artikel
2 Gerechtsdeurwaarderswet luidt (gedeeltelijk): De
gerechtsdeurwaarder is een openbaar ambtenaar belast met de taken die
bij of krachtens de wet, al dan niet bij uitsluiting van ieder ander,
aan deurwaarders onderscheidenlijk gerechtsdeurwaarders zijn
opgedragen of voorbehouden.
Artikel 4 luidt (gedeeltelijk): Een gerechtsdeurwaarder wordt
benoemd bij koninklijk besluit. In het besluit wordt de plaats van
vestiging aangegeven. Hij mag zijn werkzaamheden als
gerechtsdeurwaarder eerst aanvangen nadat hij is ingeschreven in het
gerechtsdeurwaardersregister. Tot het voeren van de titel van
gerechtsdeurwaarder is uitsluitend bevoegd degene die als zodanig is
ingeschreven in het gerechtsdeurwaardersregister en die niet
geschorst of ontslagen is.
“Nederlander”
Artikel 5 Gerechtsdeurwaarderswet luidt (gedeeltelijk): Tot
gerechtsdeurwaarder is slechts benoembaar degene die: a. de
Nederlandse nationaliteit bezit of de nationaliteit van een andere
lidstaat van de Europese Unie, van een overige staat die partij is
bij de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte of van
de Zwitserse Bondsstaat; b. met goed gevolg een door Onze Minister
erkende opleiding ter voorbereiding op het beroep van
gerechtsdeurwaarder heeft doorlopen.
“Eed”
Artikel
9 Gerechtsdeurwaarderswet luidt (gedeeltelijk): De
gerechtsdeurwaarder legt binnen twee maanden na de dagtekening van
zijn benoeming ter openbare terechtzitting voor de rechtbank van het
arrondissement waarin de plaats van vestiging is gelegen de
navolgende eed of belofte af:
«Ik
zweer (beloof) getrouwheid aan de Koning en de Grondwet.»
«Ik
zweer (beloof), dat ik mij zal gedragen naar de wetten en
voorschriften op mijn ambt van toepassing en dat ik mijn taak eerlijk
en nauwgezet zal uitvoeren.»
«Voorts zweer (verklaar) ik, dat ik, om tot gerechtsdeurwaarder
te worden benoemd, direct of indirect aan niemand, onder welke naam
of welk voorwendsel ook, enige giften of gaven beloofd of afgegeven
heb, noch beloven of afgeven zal».
“Mag of Moet”
Artikel
3 Deurwaarderswet luidt (gedeeltelijk): De gerechtsdeurwaarder is
bevoegd tot het verrichten van ambtshandelingen op het grondgebied
van Nederland.
Artikel 4 luidt (gedeeltelijk): Een gerechtsdeurwaarder wordt
benoemd bij koninklijk besluit. In het besluit wordt de plaats van
vestiging aangegeven.
Artikel 11 luidt: De gerechtsdeurwaarder is te allen tijde
verplicht in het gehele arrondissement waarin zijn plaats van
vestiging is gelegen dan wel, indien het arrondissement meer dan één
provincie omvat, in het deel van het arrondissement dat is gelegen in
de provincie waarin zijn plaats van vestiging is gelegen de
ambtshandelingen waartoe hij bevoegd is, te verrichten wanneer hierom
wordt verzocht, tenzij: a. met het oog op zijn persoonlijke
omstandigheden dit redelijkerwijs niet van hem kan worden verlangd,
of b. de verzoeker niet bereid is het krachtens deze wet door de
gerechtsdeurwaarder aan hem gevraagde voorschot voor het verrichten
van ambtshandelingen te voldoen.
Artikel
5a Wet op de rechterlijke indeling luidt: Het arrondissement
Gelderland omvat het grondgebied van de provincie Gelderland.
Artikel
9 luidt: Het arrondissement Noord-Nederland omvat het grondgebied van
de provincies Drenthe, Fryslân en Groningen.
Artikel
5 luidt: Het arrondissement Den Haag omvat het grondgebied van de
gemeenten Alphen aan den Rijn, Bodegraven-Reeuwijk, Delft, Gouda,
’s-Gravenhage, Hillegom, Kaag en Braassem, Katwijk, Krimpenerwaard,
Leiden, Leiderdorp, Leidschendam-Voorburg, Lisse, Midden-Delfland,
Nieuwkoop, Noordwijk, Oegstgeest, Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk,
Teylingen, Voorschoten, Waddinxveen, Wassenaar, Westland, Zoetermeer,
Zoeterwoude en Zuidplas.
“Karakter”
Artikel
3 Gerechtsdeurwaarderswet luidt (gedeeltelijk): De
gerechtsdeurwaarder is bevoegd tot het verrichten van
ambtshandelingen op het grondgebied van Nederland. De
gerechtsdeurwaarder is niet bevoegd tot het verrichten van
ambtshandelingen ten behoeve van of gericht tegen: a. zichzelf, zijn
echtgenoot, geregistreerde partner of een persoon met wie hij een
duurzame relatie onderhoudt en samenwoont; b. zijn bloed- of
aanverwanten, in rechte lijn onbepaald en in de zijlijn tot en met de
derde graad; Lid 4. Ambtshandelingen, verricht in strijd met het
tweede of derde lid, zijn nietig.
Artikel
3 Burgerlijk Wetboek (Eerste Boek) luidt (gedeeltelijk): De graad van
bloedverwantschap wordt bepaald door het getal der geboorten, die de
bloedverwantschap hebben veroorzaakt. Hierbij telt een erkenning, een
gerechtelijke vaststelling van het ouderschap of een adoptie als een
geboorte.
“Rechtshulp”
Artikel 13 Verordening beroeps- en gedragsregels
gerechtsdeurwaarders luidt: Indien de gerechtsdeurwaarder goede
gronden heeft om aan te nemen dat zijn cliënt in aanmerking komt
voor gefinancierde rechtsbijstand, wijst hij deze cliënt op de
mogelijkheid daartoe
“Geweld”
Artikel 444 Wetboek Burgerlijke Rechtsvordering luidt: De
deurwaarder heeft ter inbeslagneming toegang tot elke plaats, voor
zover dat redelijkerwijs voor de vervulling van zijn taak nodig is.
Indien de deuren gesloten zijn, of de opening daarvan geweigerd
wordt, gelijk mede indien geweigerd wordt enige kamer of stuk
huisraad te openen, alsmede wanneer bij niet-tegenwoordigheid van de
geëxecuteerde er niemand gevonden wordt om hem te vertegenwoordigen,
zal de deurwaarder zich vervoegen bij de burgemeester der gemeente in
wiens tegenwoordigheid de opening van de deuren en van het huisraad
zal worden gedaan voor zover dat redelijkerwijs nodig is. De
burgemeester kan zich doen vertegenwoordigen door een ambtenaar van
politie die tevens hulpofficier van justitie is. Van de
tegenwoordigheid van deze ambtenaar en van hetgeen in zijn bijzijn,
uit kracht van dit en de volgende drie artikelen, is verricht, zal
melding gemaakt worden in het proces-verbaal van beslag. Bij het
binnentreden in een woning zonder toestemming van de bewoner zijn de
artikelen 10 en 11, tweede lid, van de Algemene wet op het
binnentreden op het proces-verbaal van beslag van overeenkomstige
toepassing. Deze artikelen gelden eveneens in het geval dat na het
binnentreden geen beslag wordt gelegd.
“Pensioen”
Artikel 52 Gerechtsdeurwaarderswet luidt (gedeeltelijk): De
gerechtsdeurwaarder is met ingang van de eerstvolgende maand na het
bereiken van de leeftijd van zeventig jaar van rechtswege ontslagen.