MAANDAG 6 AUGUSTUS 2018. Vorige week stond er een artikel in de krant over de boa’s die in de Amsterdamse binnenstad in de openbare ruimte actief zijn; boa is de afkorting voor buitengewoon opsporingsambtenaar. De boa openbare ruimte wordt ook wel handhaver openbare ruimte genoemd. Amsterdam is niet de enige gemeente met boa’s. De boa draagt in elke gemeente hetzelfde uniform.
Dwangmiddelen Hij is geen politieagent maar heeft wel allerlei opsporingsbevoegdheden uit het Wetboek van Strafvordering die politieagenten ook hebben bij verdachte personen. De politieagent heeft meer dwangmiddelen. Staande houden De boa kan een verdachte bijvoorbeeld staande houden om hem naar zijn identiteit te vragen. Hij kan daarbij zaken van hem in beslag nemen. Arresteren Hij kan hem soms zelfs aanhouden (arresteren).
Niet elk strafbaar feit De boa openbare ruimte mag deze opsporingsbevoegdheden alleen gebruiken voor sommige strafbare feiten. De politieagent mag zijn opsporingsbevoegdheden voor alle strafbare feiten gebruiken. Soorten boa’s De boa openbare ruimte is niet de enige boa of handhaver. Zo is er bijvoorbeeld ook de sociaal rechercheur die bijstandsfraude opspoort en de boa die in tram, bus en metro actief is.
Artikel 142 Wetboek van Strafvordering luidt: Lid 1 Met de opsporing van strafbare feiten zijn als buitengewoon opsporingsambtenaar belast: a. de personen aan wie door Onze Minister van Veiligheid en Justitie, onderscheidenlijk het College van procureurs-generaal een akte van opsporingsbevoegdheid is verleend; b. de meerderjarige personen, behorend tot door Onze Minister van Veiligheid en Justitie aangewezen categorieën of eenheden; c. de personen die bij of krachtens bijzondere wetten met de opsporing van de daarin bedoelde strafbare feiten worden belast, met uitzondering van de opsporingsambtenaren van de bijzondere opsporingsdiensten als bedoeld in artikel 2 van de Wet op de bijzondere opsporingsdiensten, of die bij of krachtens verordeningen zijn belast met het toezicht op de naleving daarvan, een en ander voor zover het die feiten betreft en de personen zijn beëdigd. Lid 2 De opsporingsbevoegdheid strekt zich uit tot de in de akte of aanwijzing aangeduide strafbare feiten; de akte of aanwijzing kan bepalen dat de opsporingsbevoegdheid alle strafbare feiten omvat. Lid 3 Onze Minister van Veiligheid en Justitie kan bepalen dat voor door hem aan te wijzen categorieën of eenheden van de in het eerste lid, onder c, genoemde buitengewone opsporingsambtenaren, de opsporingsbevoegdheid zich mede uitstrekt over andere strafbare feiten; het tweede lid is van overeenkomstige toepassing. Lid 4 Bij of krachtens algemene maatregel van bestuur worden regels gegeven omtrent de verlening van de akte en het doen van de aanwijzing, het grondgebied waarvoor de opsporingsbevoegdheid geldt, de beëdiging en de instructie van de buitengewoon opsporingsambtenaren, het toezicht waaraan zij zijn onderworpen en de wijze waarop Onze Minister van Veiligheid en Justitie de opsporingsbevoegdheid van afzonderlijke personen kan beëindigen. Voorts kunnen regels worden gegeven over de eisen van bekwaamheid en betrouwbaarheid waaraan zij moeten voldoen. Lid 5 Van een besluit als bedoeld in het eerste lid, onder b, of derde lid, wordt mededeling gedaan door plaatsing in de Staatscourant.
Artikel 52 Wetboek van Strafvordering: Iedere opsporingsambtenaar is bevoegd de identiteit van de verdachte vast te stellen op de wijze, bedoeld in artikel 27a, eerste lid, eerste volzin, en hem daartoe staande te houden.
Artikel 27a, eerste lid, eerste volzin: De verdachte wordt ten behoeve van het vaststellen van zijn identiteit gevraagd naar zijn naam, voornamen, geboorteplaats en geboortedatum, het adres waarop hij in de basisregistratie personen is ingeschreven en het adres van zijn feitelijke verblijfplaats.
Artikel 95 lid 1 Wetboek van Strafvordering: De opsporingsambtenaar die de verdachte staande houdt of aanhoudt, kan de voor inbeslagneming vatbare voorwerpen die de verdachte met zich voert, in beslag nemen.
Artikel 54 lid 4 Wetboek van Strafvordering: Indien het bevel van de officier van justitie of de hulpofficier van justitie niet kan worden afgewacht, is de opsporingsambtenaar bevoegd de verdachte aan te houden teneinde hem ten spoedigste voor te geleiden aan de hulpofficier van justitie of de officier van justitie.