MAANDAG 3 DECEMBER 2018 De Port of Zwolle ziet graag dat de Lorentszsluis in de Afsluitdijk wordt verbreed, aldus een groot krantenartikel van afgelopen vrijdag. De sluis is nu 14 meter breed en zou minstens 25 meter breed moeten worden. Schepen uit noordelijke richting die het IJsselmeer op willen, moeten allemaal door dit sluizencomplex. De havens van Kampen, Zwolle en Meppel zouden er wel bij varen, bij die verbreding. De Port of Zwolle is het gezamenlijk havenschap van de gemeentelijke havens van Kampen, Zwolle en Meppel. Wat is eigenlijk een havenschap in juridische zin?
Vereniging Het gezamenlijk havenschap Port of Zwolle is een vereniging. Er zijn drie leden. De leden zijn allen gemeenten. Het zijn de Overijsselse gemeenten Zwolle en Kampen en de Drentse gemeente Meppel. Het is een vereniging, en dus moet er in elk geval een bestuur zijn en een (jaarlijkse) algemene ledenvergadering. De gemeenteraden zouden via de gemeentelijke lidmaatschappen invloed kunnen uitoefenen op het gezamenlijk havenschap.
Coöperatie Port of Zwolle is geen vereniging zoals de fanfare of voetbalclub. Het is een bijzondere vereniging: een coöperatie. Een coöperatie is een vereniging die ”voorziet in stoffelijke behoeften” van de leden. Port of Zwolle wil het vestigingsklimaat voor het havengebonden bedrijfsleven in de drie gemeenten verbeteren. Hun (goederen)havens zijn bereikbaar via het IJsselmeer.
U.A. De leden van een coöperatie zijn in beginsel aansprakelijk voor haar schulden. Als een coöperatie haar schulden niet meer kan betalen, moeten haar leden uiteindelijk bij springen. Die leden moeten de schulden dan uit eigen portemonnee voldoen. In beginsel althans. Want daarop bestaan namelijk enkele uitzonderingen, zoals wanneer een coöperatie aan het slot van haar naam de letters ”U.A.” voert. Die letters staan voor ”uitsluiting van aansprakelijkheid”. In dat geval zijn de leden niet aansprakelijkheid voor de schulden van de coöperatie. De Port of Zwolle voert als naam ”Port of Zwolle Coöperatie U.A.”. De gemeenten Zwolle, Meppel en Kampen zijn dus niet aansprakelijk voor de coöperatieschulden. Voor de juridische volledigheid: een coöperatie moet zo’n naam met de letters U.A. erin niet alleen daadwerkelijk gebruiken maar ook mógen gebruiken; in de coöperatiestatuten staat of het mag.
Port of Rotterdam Het Havenbedrijf van Rotterdam is geen vereniging maar een naamloze vennootschap, een N.V. In plaats van leden zijn er aandeelhouders. Havenbedrijf Rotterdam heeft twee aandeelhouders: de gemeente Rotterdam en het Rijk. Aandeelhouders van een naamloze vennootschap zijn nimmer aansprakelijk voor de schulden. Een N.V. moet in elk geval een bestuur hebben. Het Havenbedrijf van Rotterdam is een grote vennootschap en moet daarom ook een raad van commissarissen hebben. Een grote coöperatie moet dat trouwens ook hebben. De gemeenteraad van Rotterdam zou via het gemeentelijk aandeelhouderschap invloed kunnen uitoefenen op het havenbedrijf.
BRONNEN:
Artikel 53 van het Tweede Boek van het Burgerlijk Wetboek luidt (gedeeltelijk): De coöperatie is een bij notariële akte als coöperatie opgerichte vereniging. Zij moet zich blijkens de statuten ten doel stellen in bepaalde stoffelijke behoeften van haar leden te voorzien.
Artikel 53a luidt (gedeeltelijk): De bepalingen van de vorige titel zijn, met uitzondering van de artikelen 26 lid 3 en 44 lid 2, op de coöperatie van toepassing, voor zover daarvan in deze titel niet wordt afgeweken. (Die vorige titel bestaat uit de artikelen 26 tot en met 52!)
Artikel 26 lid 1 luidt (gedeeltelijk): De vereniging is een rechtspersoon met leden.
Artikel 37 luidt (gedeeltelijk): Het bestuur wordt uit de leden benoemd. De statuten kunnen echter bepalen dat bestuurders ook buiten de leden kunnen worden benoemd. De benoeming geschiedt door de algemene vergadering. De statuten kunnen de wijze van benoeming echter ook anders regelen, mits elk lid middellijk of onmiddellijk aan de stemming over de benoeming der bestuurders kan deelnemen. De statuten kunnen bepalen, dat een of meer der bestuursleden, mits minder dan de helft, door andere personen dan de leden worden benoemd.
Artikel 48 luidt (gedeeltelijk): Het bestuur brengt op een algemene vergadering binnen zes maanden na afloop van het boekjaar, behoudens verlenging van deze termijn door de algemene vergadering, een bestuursverslag uit over de gang van zaken in de vereniging en over het gevoerde beleid.
Artikel 55 luidt (gedeeltelijk): Zij die bij de ontbinding leden waren, of minder dan een jaar te voren hebben opgehouden leden te zijn, zijn tegenover de rechtspersoon voor een tekort aansprakelijk.
Artikel 56 luidt (gedeeltelijk): Een coöperatie of een onderlinge waarborgmaatschappij kan in afwijking van het in het vorige artikel bepaalde in haar statuten iedere verplichting van haar leden of oud-leden om in een tekort bij te dragen, uitsluiten of tot een maximum beperken. De leden kunnen hierop slechts een beroep doen, indien de rechtspersoon aan het slot van zijn naam in het eerste geval de letters U.A. (uitsluiting van aansprakelijkheid), en in het tweede geval de letters B.A. (beperkte aansprakelijkheid) heeft geplaatst. Een rechtspersoon waarop de eerste zin niet is toegepast, plaatst de letters W.A. (wettelijke aansprakelijkheid) aan het slot van zijn naam.
Artikel 64 luidt (gedeeltelijk): De naamloze vennootschap is een rechtspersoon met een in overdraagbare aandelen verdeeld maatschappelijk kapitaal. Een aandeelhouder is niet persoonlijk aansprakelijk voor hetgeen in naam van de vennootschap wordt verricht en is niet gehouden boven het bedrag dat op zijn aandeel behoort te worden gestort in de verliezen van de vennootschap bij te dragen.
Artikel 129 luidt (gedeeltelijk): Het bestuur (is) belast met het besturen van de vennootschap.
Artikel 158 luidt (gedeeltelijk): De vennootschap heeft een raad van commissarissen.
Artikel 63f luidt (gedeeltelijk): De grote coöperatie (heeft) een raad van commissarissen.