Vrijdag 26 januari 2018 In de Zuid-Hollandse provinciale staten bestaat de fractie van D66 uit 7 personen. Eind deze maand neemt Said Kasmi afscheid: hij is lijsttrekker geworden voor de gemeenteraadsverkiezingen in Rotterdam. Een statenlid mag tussentijds ontslag nemen; op een ontslagname kan niet worden teruggekomen (1).
Voorkeursstem Bij de provinciale verkiezingen van 2015 worden de bovenste zeven kandidaten op de (officiële) kandidatenlijst van D66 tot statenlid gekozen. Enkele van hen worden gekozen met voorkeursstem. Een kandidaat met voorkeursstem, wordt altijd eerder statenlid dan een kandidaat zonder voorkeursstem, ongeacht hun plaatsen op de lijst. Dat is wettelijk zo geregeld (2) . Voorbeeld: de kandidaat met voorkeursstem die op plaats 25 staat, kan statenlid worden, terwijl de kanidaat op plaats 3 zonder voorkeursstem dat niet kan worden. Een kandidaat kan met voorkeursstem gekozen worden als meer mensen op hem stemmen dan ¼ van de kiesdeler (3). In 2015 is de kiesdeler voor Zuid-Holland 5.482 stemmen (4). Wie dus meer dan 5.482 stemmen kreeg, werd eerder statenlid dan de hoger geplaatste kandidaten op de lijst die dit aantal stemmen niet hadden gekregen.
Voorkeursstem niet nodig Van de eerste zeven kandidaten op de D66-lijst, zijn in 2015 vijf met voorkeursstem gekozen. Kasmi is een van hen: op hem hebben 8.110 mensen gestemd. Dat zijn er zelfs 2.500 meer dan nodig om met voorkeursstem te worden gekozen (5). D66 heeft zeven zetels gekregen en de vijf kandidaten die met voorkeursstem zijn gekozen staan bij de bovenste zeven: zij zouden dus allemaal ook zonder voorkeursstem zijn gekozen (6). Geen van de andere 41 kandidaten zijn met voorkeursstem gekozen (7).
Tussentijdse opvolging Het is wettelijk geregeld wie een statenlid opvolgt dat tussentijds vertrekt. In principe moet hij worden opgevolgd door de hoogste kandidaat op de kandidatenlijst die nog geen statenlid is (8). Als die kandidaat niet wil, moet de eerstvolgende op de lijst worden gevraagd, enzovoort (9). De hoogst genoteerde persoon op de lijst van D66 is de nummer 8: Ton van Rijnberk. Hij gaat Kasmi dan ook opvolgen en in de provinciale staten vergadering van 31 januari worden beëdigd (agendapunt 1c).
Tussentijdse opvolging 2016 De fractie van D66 is al eerder gewijzigd: eind 2016 heeft lijsttrekker Geertjan Wenneker afscheid genomen. Zijn opvolger was de nummer 9 op de lijst: Juliet van Oudenhoven-Rijskamp. Van Rijnberk heeft een hogere plek op de lijst. Dus zal hem destijds als eerste zijn gevraagd om de vacature te vervullen.
NOTEN
1: artikel X 1 Kieswet
2: artikel P 15 Kieswet
3: artikel P 15 Kieswet
4: Proces-verbaal van de verkiezingsuitslag van provinciale staten, vastgesteld door Centraal Stembureau in Zuid-Holland op 23 maart 2015
5: Proces-verbaal 23 maart 2015
6: artikel P 15 Kieswet
7: Proces-verbaal 23 maart 2015
8: artikel W 1 Kieswet
9: artikel W 2 Kieswet