WOENSDAG 16 JANUARI 2019 Gisterenavond heeft het Britse lagerhuis May’s Brexit-deal weggevaagd. Even later diende Jeremy Corbyn een motie van wantrouwen in. Die wordt vandaag in stemming gebracht. Wat is een Britse motie van wantrouwen?
House of Commons Het voltallige Britse Lagerhuis bestaat uit 650 leden, Members of Parliament (MP’s) geheten. De zittingsduur is vijf jaar. De huidige zittingsperiode loopt af in mei 2020.
Mays Brexit-deal 432 MP’s stemden gisterenavond rond half acht tégen de European Union Withdrawal Act; 202 MP’s stemden vóór. Met deze 432 Noes en 202 Ayes is Mays Brexit-deal verworpen.
Motie van wantrouwen Jeremy Corbyn – fractieleider van de Labour Party en Leader of the Opposition – diende enkele minuten na de stemming een motie van wantrouwen in. Stemming over de motie staat vandaag op de agenda. Bij mijn weten is er nog niet gestemd.
Gevolg Het aannemen van een motie van wantrouwen leidt altijd tot vervroegde verkiezingen voor het Lagerhuis; daarna wordt een nieuw kabinet gevormd. In Nederland leidt het aannemen van een motie van wantrouwen meestal niet tot vervroegde verkiezingen, ook niet als de aangenomen motie gevolgen heeft voor het hele kabinet. Het leidt er dan toe dat het kabinet ontslag aanbiedt aan de Koning (en demissionair wordt).
Niet één maar twee Een Britse motie van wantrouwen – motion of no confidence – komt voor in twee soorten, met verschillende consequenties. De consequentie van het aannemen van de ene motie – ik noem hem gemakshalve motie A – is dat er zonder meer vervroegde verkiezingen worden gehouden. De consequentie van de andere motie – gemakshalve hier motie B genoemd – is dat hij kan worden overruled, namelijk als binnen twee weken een motie van vertrouwen wordt aangenomen (motion of confidence). Vervroegde verkiezingen blijven dan uit; dan leidt de eerder aangenomen motie van wantrouwen (motion of no confidence) toch niet tot vervroegde verkiezingen! Voor het aannemen van motie A is een gekwalificeerde meerderheid nodig: minstens 434 Lagerhuisleden (van de 650) moeten altijd vóór stemmen. Voor het aannemen van motie B voldoet een gewone meerderheid: slechts 326 Lagerhuisleden hoeven vóór te stemmen en dat mogen er zelfs nog minder zijn als niet alle Lagerhuisleden stemmen.
Woorden Hoe is duidelijk wat voor motie van wantrouwen is ingediend: motie A of motie B? Welnu, dat wordt duidelijk aan de hand van de formulering. In motie A moet staan That there shall be an early parliamentary general election. In motie B moet staan That this House has no confidence in Her Majesty’s government.
Corbyn’s motie van wantrouwen De motie van wantrouwen die Jeremy Corbyn gisteren heeft ingediend en waarover dus vandaag wordt gestemd is een motie B. Oppositieleider Corbyn zei gisteren namelijk tegen de Kamervoorzitter: Mr Speaker, that I have now tabled a motion of no confidence in this Government. Voor het aannemen ervan voldoet een gewone meerderheid. Als deze motion of no confidence vandaag wordt aangenomen, kan hij tot eind januari worden overruled door een motion of confidence als die wordt aangenomen. Als Corbyn de andere motie van wantrouwen zou hebben ingediend – door mij motie A genoemd – waren minstens 434 vóór stemmers nodig. May’s Brexit-deal is gisteren afgewezen door 432 Lagerhuisleden, terwijl het Lagerhuis niet voltallig (aanwezig) was. Dat zijn er weliswaar slechts twee minder, maar een stem uitgebracht tegen of voor May’s Brexit-deal betekent niet automatisch een stem uitbrengen voor respectievelijk tegen Corbyn’s motie van wantrouwen.
BRONNEN:
”House of Commons”
Artikel 1 van de Fixed-term Parliaments Act 2011 luidt (gedeeltelijk): The polling day for the next parliamentary general election after the passing of this Act is to be 7 May 2015. The polling day for each subsequent parliamentary general election is to be the first Thursday in May in the fifth calendar year following that in which the polling day for the previous parliamentary general election fell.
”Motie van wantrouwen”
Voorlopig verslag van de zitting van het Lagerhuis van 15 januari 2019:
”Gevolg”, ”Niet een maar twee” en ”woorden”
Artikel 2 van de Fixed-term Parliaments Act 2011 luidt (gedeeltelijk): (Section 1) Early parliamentary general elections
(Subsection 1)An early parliamentary general election is to take place if—
(a) the House of Commons passes a motion in the form set out in subsection (2), and
(b) if the motion is passed on a division, the number of members who vote in favour of the motion is a number equal to or greater than two thirds of the number of seats in the House (including vacant seats).
(Subsection 2)The form of motion for the purposes of subsection (1)(a) is—
“That there shall be an early parliamentary general election.”
(Subsection 3) An early parliamentary general election is also to take place if—
(a) the House of Commons passes a motion in the form set out in subsection (4), and
(b) the period of 14 days after the day on which that motion is passed ends without the House passing a motion in the form set out in subsection (5).
(Subsection 4)The form of motion for the purposes of subsection (3)(a) is—
“That this House has no confidence in Her Majesty’s Government.”
(Subsection 5)The form of motion for the purposes of subsection (3)(b) is—
“That this House has confidence in Her Majesty’s Government.”
(Subsection 7) If a parliamentary general election is to take place as provided for by subsection (1) or (3), the polling day for the election is to be the day appointed by Her Majesty by proclamation on the recommendation of the Prime Minister (and, accordingly, the appointed day replaces the day which would otherwise have been the polling day for the next election determined under section 1).
Artikel 3 luidt (gedeeltelijk): (Section 1) The Parliament then in existence dissolves at the beginning of the 17th working day before the polling day for the next parliamentary general election as determined under section 1 or appointed under section 2(7). (Section 2) Parliament cannot otherwise be dissolved.
”Corbyn’s motie van wantrouwen”
Uit het voorlopig verslag van de zitting van 15 januari 2019: Jeremy Corbyn: The Prime Minister’s governing principle of delay and denial has reached the end of the line. She cannot seriously believe that after two years of failure, she is capable of negotiating a good deal for the people of this country. The most important issue facing us is that the Government have lost the confidence of this House and this country. I therefore inform you, Mr Speaker, that I have now tabled a motion of no confidence in this Government, and I am pleased that that motion will be debated tomorrow so that this House can give its verdict on the sheer incompetence of this Government and pass that motion of no confidence in the Government.