Dinsdag 3 april 2018. In de maand voorafgaande aan de gemeenteraadsverkiezingen heb ik de bestuurlijke vernieuwing in de verkiezingsprogramma’s van vijf gemeenten weergegeven: Dordrecht, Tilburg, Zutphen, Harlingen en Heerlen. In de komende weken zal ik een staatsrechtelijk onderwerp behandelen dat naar aanleiding van de officiële verkiezingsuitslagen in een van deze gemeenten speelt. Vorige week beet Dordrecht de spits af met als onderwerp de restzetelverdeling Restzetelverdeling in Dordrecht
De Brabantse gemeente Tilburg is deze week aan de beurt. De gemeenteraad van deze gemeente bestaat uit 45 leden die in de nieuwe samenstelling zijn verdeeld over 10 fracties of groeperingen. Het onderwerp voor deze gemeente is ongeldige stemmen en blanco stemmen. Een stem wordt uitgebracht op een stembiljet. Het stembiljet is dat wat de kiezer in het stemlokaal ontvangt uit handen van het stembureau. Daarmee gaat hij naar het stemhokje om daarop zijn stem uit te brengen door het wit stipje voor de kandidaat van zijn keuze rood te maken. Daarna levert hij het stembiljet bij het stembureau in door het te vouwen en in de stembus te steken.
Er zijn in Tilburg in totaal 78.487 stemmen uitgebracht. Daarvan waren er 368 blanco en 287 ongeldig, respectievelijk 0,46% en 0,36% van het totaal en samen dus minder dan 1%. Wat is een blanco stem? Op grond van de Kieswet is dat een ingeleverd stembiljet waarop geen enkel wit stipje geheel of gedeeltelijk is rood gemaakt en waarop evenmin anderszins is geschreven of getekend. Wat is een ongeldige stem? Op grond van de Kieswet is daarvan in drie gevallen sprake. Ten eerste: bij een ingeleverd stembiljet waaruit niet ondubbelzinnig blijkt op welke kandidaat is gestemd; ondubbelzinnigheid kan alleen blijken uit het rood maken van het witte stipje. Ten tweede: bij een ingeleverd stembiljet waarop iets is geschreven of getekend waaruit de identiteit van de kiezer blijkt. Ten derde: bij inlevering van een ongeldig stembiljet. De ongeldige stemmen en de blanco stemmen worden na afloop van de stemming apart verpakt en verzegeld.
Artikel J 20 Kieswet: Op bij de verkiezingen te bezigen stembiljetten kunnen kiezers een keuze maken uit de kandidaten over wie de stemming moet geschieden. De stembiljetten zijn voorzien van de handtekening van de voorzitter van het centraal stembureau alsmede van de naam van het vertegenwoordigend orgaan waarvoor de verkiezing geldt en een aanduiding van de kieskring.
Artikel J 26 Kieswet luidt: De kiezer gaat na ontvangst van het stembiljet naar een stemhokje en stemt aldaar door een wit stipje, geplaatst vóór de kandidaat van zijn keuze, rood te maken. Hij vouwt vervolgens het stembiljet dicht en gaat daarmee naar het stembureau. Het derde lid van het stembureau ziet erop toe, dat de kiezer het stembiljet in de stembus steekt.
Artikel N 7 Kieswet: Blanco is de stem uitgebracht op een stembiljet dat door de kiezer is ingeleverd zonder dat hij geheel of gedeeltelijk een wit stipje in een stemvak rood heeft gemaakt en zonder dat hij anderszins op het stembiljet geschreven of getekend heeft. Ongeldig is de stem uitgebracht op een ander stembiljet dan bij of krachtens deze wet mag worden gebruikt. Voorts is ongeldig de stem die niet als blanco wordt aangemerkt, maar waarbij de kiezer op het stembiljet niet, door het geheel of gedeeltelijk rood maken van het witte stipje in een stemvak, op ondubbelzinnige wijze heeft kenbaar gemaakt op welke kandidaat hij zijn stem uitbrengt, of waarbij op het stembiljet bijvoegingen zijn geplaatst waardoor de kiezer kan worden geïdentificeerd.
Artikel N 9 Kieswet luidt (gedeeltelijk): (.) nadat de stemmen zijn opgenomen worden de stembiljetten met een blanco stem en de ongeldig verklaarde stembiljetten in pakken gedaan, die worden verzegeld.
Eén antwoord op “Ongeldige en blanco stemmen in Tilburg”